Đăng bởi Ngẫm
Tin tức
- Giá năng lượng có phải là chỉ báo kinh tế? – Ngẫm
- Làn sóng hợp nhất ngành ngân hàng Ý (2025) – Ngẫm
- Đợt gia tăng vốn hóa của thị trường chứng khoán Trung Quốc Tháng 8/2025: phục hồi hay bong bóng? – Ngẫm
- Một năm nhìn lại báo cáo Draghi – Ngẫm
Review Podcast
Phân tích sâu
Tin khác về Việt Nam
Xuất nhập khẩu
- Xuất khẩu gạo chỉ tăng 2,88% về lượng nhưng giảm 16% về giá trị: Tính đến ngày 15/8, Việt Nam đã xuất khẩu 5,88 triệu tấn gạo, tăng nhẹ 2,88% về khối lượng so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu lại giảm mạnh 16%, chỉ đạt hơn 3 tỉ đô la Mỹ. Mặc dù tổng giá trị giảm, giá gạo xuất khẩu gần đây đã có tín hiệu tích cực khi chạm mức cao nhất trong tám tháng do nguồn cung bị thu hẹp. Cụ thể, vào ngày 28/8, giá gạo thơm 5% tấm được chào bán ở mức 455-460 USD/tấn.
- ‘Việt Nam mỗi năm thu 4,5 tỷ USD từ xuất khẩu gạo nhưng tiêu tốn 12 tỷ USD nhập khẩu thức ăn chăn nuôi’” Thị trường thức ăn chăn nuôi trong nước đang bị các doanh nghiệp nước ngoài (Thái Lan, Mỹ, Trung Quốc) chiếm lĩnh đến 80-90%, khiến doanh nghiệp nội hoàn toàn thất thế. Nhiều doanh nghiệp mải mê tìm đường xuất khẩu mà quên mất thị trường hơn 100 triệu dân trong nước, để các tập đoàn nước ngoài chiếm lĩnh. Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất để mở rộng sản xuất kinh doanh rất khó khăn và tốn thời gian do các thủ tục hành chính phức tạp. Các khu công nghiệp hiện nay thường không phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nước. Họ yêu cầu thuê diện tích quá lớn (ví dụ 50.000m²) với chi phí lên tới hàng trăm tỷ đồng, trong khi chủ yếu ưu đãi cho doanh nghiệp FDI.
- Chi hơn 100 tỷ đô nhập hàng Trung Quốc trong 7 tháng, Việt Nam mua những gì từ nước láng giềng? Trong 7 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã chi 101,45 tỷ USD để nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc, tăng mạnh 27,13% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm tới 40,2% tổng kim ngạch nhập khẩu của cả nước. Hàng hóa nhập từ Trung Quốc chủ yếu là nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước. Các nhóm hàng có giá trị lớn nhất bao gồm: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện: 28,55 tỷ USD (tăng 46,77%). Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng: 21,32 tỷ USD (tăng 35,5%). Vải các loại: gần 6 tỷ USD. Điện thoại và linh kiện: 5,1 tỷ USD. Cùng kỳ, Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc đạt 35,02 tỷ USD. Điều này dẫn đến việc Việt Nam nhập siêu từ Trung Quốc hơn 66,4 tỷ USD trong 7 tháng đầu năm. Mặc dù nhập siêu lớn từ Trung Quốc, nhưng xét trên toàn cục, cán cân thương mại 7 tháng đầu năm của Việt Nam vẫn xuất siêu 10,18 tỷ USD. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất, trong khi Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất. Đáng chú ý, nhập khẩu ô tô nguyên chiếc và linh kiện, phụ tùng ô tô từ Trung Quốc tăng vọt, với mức tăng lần lượt là 70,42% và 74,75%.
- Xuất khẩu bứt phá mạnh, lộ diện 4 nhóm hàng trên 1 tỷ USD: Tính đến ngày 15/8, kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 282,6 tỷ USD, tăng 15% (tương đương gần 37 tỷ USD) so với cùng kỳ năm ngoái. Cán cân thương mại thặng dư hơn 10 tỷ USD, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô. “Đầu tàu” là nhóm hàng điện tử và máy móc. Nông sản bứt phá mạnh mẽ nhờ giá cao. Cà phê là điểm sáng bất ngờ, đạt 6,2 tỷ USD, tăng vọt 62,8% nhờ giá thế giới tăng kỷ lục. Gạo vượt mốc 3 tỷ USD với giá bán bình quân cao. Hạt tiêu cũng gia nhập câu lạc bộ tỷ đô, đạt hơn 1 tỷ USD, cho thấy giá trị gia tăng đang được cải thiện. Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh chỉ ra một lo ngại lớn khi khu vực FDI vẫn chiếm tới 74,3% tổng kim ngạch xuất khẩu, cho thấy năng lực tự chủ của doanh nghiệp trong nước còn yếu. Tình hình kinh tế toàn cầu bất định đòi hỏi Việt Nam phải đa dạng hóa thị trường và nâng cao chất lượng hàng hóa. Sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, khai thác hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA) và đàm phán các FTA mới.
- Hàng triệu tấn hàng giá rẻ từ Nga vừa đổ bộ Việt Nam: Thuế nhập khẩu 5%, nước ta là ‘cá mập’ đứng thứ 5 thế giới: Trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 43 triệu tấn than. Đáng chú ý, nhập khẩu từ Nga đạt hơn 4 triệu tấn. Mặc dù lượng nhập khẩu tăng, giá than từ các nhà cung cấp lớn như Indonesia, Úc và Nga đều giảm mạnh (giảm từ 15% đến 28% so với cùng kỳ), giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí. Nước ta hiện là một trong 5 nền kinh tế tiêu thụ than đá cao nhất ở Đông Nam Á và là nhà nhập khẩu than lớn thứ 5 trên thế giới. Việt Nam phải nhập khẩu than dù có ngành khai thác lâu đời vì các lý do sau: Than trong nước phần lớn không đáp ứng được yêu cầu kỹ thuật của các nhà máy nhiệt điện hiện đại (yêu cầu than có năng suất tỏa nhiệt cao, ít tạp chất); Trữ lượng than dễ khai thác trong nước đang cạn kiệt, việc đào sâu hơn làm tăng chi phí sản xuất, khiến than nhập khẩu trở nên cạnh tranh hơn về giá. Nga hiện là nhà cung cấp than lớn thứ ba cho Việt Nam. Quốc gia này sở hữu trữ lượng than khổng lồ (đủ khai thác hơn 500 năm) và đang có kế hoạch hiện đại hóa ngành công nghiệp than, phát triển các công nghệ “than sạch”. Than nhập khẩu vào Việt Nam hiện chịu mức thuế suất thông thường (MFN) khoảng 3-5%.
- Hàng nghìn tấn hàng của Việt Nam vừa đổ bộ Campuchia với giá đắt đỏ: xuất khẩu tăng hơn 400%, thu về 6 tỷ USD vượt xa kế hoạch đầu năm: Chỉ trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê đã thu về 6 tỷ USD, vượt qua tổng kim ngạch của cả năm 2024 (5,48 tỷ USD). So với cùng kỳ, sản lượng tăng 7,6% nhưng giá trị tăng vọt tới 65,1%. Chỉ trong 7 tháng đầu năm, xuất khẩu cà phê đã thu về 6 tỷ USD, vượt qua tổng kim ngạch của cả năm 2024 (5,48 tỷ USD). So với cùng kỳ, sản lượng tăng 7,6% nhưng giá trị tăng vọt tới 65,1%. Đáng chú ý, Campuchia trở thành thị trường có sức mua tăng trưởng cực kỳ mạnh. Riêng trong tháng 7, lượng cà phê Việt Nam xuất sang nước này tăng tới 406% và kim ngạch tăng 460%. Nguồn cung trên thế giới bị hạn chế. Nhu cầu cao từ các quỹ đầu tư. Cà phê Robusta của Việt Nam có giá cạnh tranh, trở thành lựa chọn ưu tiên trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn. Bộ Nông nghiệp dự báo xuất khẩu cà phê cả năm 2025 có thể đạt từ 7,5 đến 8 tỷ USD. Nhu cầu từ các thị trường lớn được kỳ vọng sẽ tiếp tục phục hồi. Ngành cà phê vẫn phải đối mặt với các khó khăn như biến đổi khí hậu, chi phí logistics và các yêu cầu ngày càng khắt khe về chất lượng, truy xuất nguồn gốc từ các thị trường nhập khẩu.
- Rau quả Mỹ về Việt Nam bất ngờ tăng mạnh: ính đến giữa tháng 8, Việt Nam nhập khẩu khoảng 1,5 tỷ USD rau quả, giảm gần 18% so với cùng kỳ năm ngoái. Nguyên nhân chính được cho là do nguồn cung trái cây nội địa năm nay rất dồi dào và chi phí nhập khẩu (logistics, tỷ giá USD) tăng cao. Trung Quốc là thị trường cung cấp rau quả lớn nhất cho Việt Nam, nhưng kim ngạch nhập khẩu trong 7 tháng đầu năm lại giảm nhẹ 0,7%. Trái ngược với xu hướng chung, Việt Nam đã chi tới 353,1 triệu USD để nhập khẩu rau quả Mỹ trong 7 tháng, tăng vọt 47% so với cùng kỳ. Lý do là nhu cầu cao đối với các sản phẩm chất lượng (táo, nho, cherry) và việc Việt Nam đã giảm thuế nhập khẩu cho nhiều mặt hàng nông sản của Mỹ. Nhập khẩu từ thị trường này cũng bùng nổ, đạt 27,2 triệu USD, tăng gấp 3 lần so với năm ngoái. Nguyên nhân là nhờ ưu đãi từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Chile (VCTA) và nhu cầu tiêu dùng trong nước tăng cao. Nhập khẩu từ một số thị trường khác như Ấn Độ và Canada cũng ghi nhận sự tăng trưởng tốt.
- ‘Bài học xương máu’ nhìn từ vụ kiện gạo Việt Nam ngon nhất thế giới: Bài viết nhắc lại giai đoạn khó khăn sau năm 1975, khi ĐBSCL chủ yếu trồng lúa mùa năng suất thấp (2,5-3 tấn/ha) và đối mặt với nạn dịch rầy nâu. Bước ngoặt đến nhờ công của cố GS. Võ Tòng Xuân khi đưa các giống lúa kháng bệnh từ Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) về Việt Nam, tiêu biểu là giống IR36, giúp dập dịch và cải thiện năng suất. Sự ra đời của Viện Lúa ĐBSCL đã tạo ra hàng loạt giống lúa mang thương hiệu “OM” (như OM18, OM5451), vừa có năng suất cao vừa có chất lượng tốt, trở thành chủ lực chiếm 60-70% lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam hiện nay. Sự phát triển không chỉ dừng lại ở năng suất mà còn ở chất lượng, với sự đóng góp lớn của khối tư nhân. Điển hình nhất là hành trình của Anh hùng lao động – kỹ sư Hồ Quang Cua và cộng sự đã lai tạo thành công gạo ST25, đoạt giải “Gạo ngon nhất thế giới” năm 2019, đưa tên tuổi gạo Việt lên đỉnh cao. Mặc dù thành công về sản xuất, nhưng có tới 80% nông sản Việt xuất khẩu chưa xây dựng được thương hiệu riêng. Vụ việc gạo ST25 bị một công ty Mỹ đăng ký độc quyền nhãn hiệu được xem là một “bài học xương máu”. Ông Hồ Quang Cua đã phải mất 4 năm gian nan và tốn kém để theo đuổi vụ kiện và bảo vệ thành công thương hiệu ST25 tại Mỹ. Thương hiệu quốc gia “Gạo Việt Nam/Vietnam Rice” dù đã được bảo hộ ở 22 nước từ năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa có doanh nghiệp nào được cấp quyền sử dụng do vướng mắc về cơ sở pháp lý. Sự chậm trễ này gây lãng phí lớn, trong khi các doanh nghiệp phải “tự bơi” để bảo vệ và quảng bá thương hiệu của riêng mình trên thị trường quốc tế.
[Còn tiếp]
Bạn có thể đọc thêm nội dung chi tiết của bài này trên trang substack [cần trả phí].