Tin tổng hợp tuần (29/08/2025)

Đăng bởi Ngẫm

Tin tức

• Báo cáo vạch ra chiến lược “cấp tiến” cho tương lai cạnh tranh của Châu Âu – Ngẫm: Châu Âu đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng, bị Hoa Kỳ bỏ lại phía sau về kinh tế (khoảng cách GDP ngày càng lớn) và công nghệ (thất bại trong việc đổi mới và thu hút vốn đầu tư mạo hiểm). Sự suy giảm này được thúc đẩy bởi nhiều vấn đề nghiêm trọng, bao gồm giá năng lượng cao làm tê liệt ngành công nghiệp, sự phụ thuộc nguy hiểm vào các quốc gia khác về công nghệ quan trọng (như chất bán dẫn) và an ninh quốc phòng. Báo cáo kết luận rằng để tồn tại và phát triển, châu Âu phải thực hiện những thay đổi cấp tiến, khắc phục các rào cản nội tại như thiếu sự phối hợp và lãng phí nguồn lực, đồng thời hành động như một khối thống nhất để thực thi một chiến lược công nghiệp mới.
• Thế lưỡng nan của Thâm hụt kép Hoa Kỳ – Ngẫm: Hiện tượng “thâm hụt kép” của Hoa Kỳ là tình trạng tồn tại đồng thời thâm hụt ngân sách (chi tiêu chính phủ > thu thuế) và thâm hụt tài khoản vãng lai (nhập khẩu > xuất khẩu). Mối liên hệ chính được lý giải qua việc thâm hụt ngân sách, bắt nguồn từ thiếu hụt tiết kiệm quốc gia, làm tăng tổng cầu và thúc đẩy nhập khẩu.
• Châu Âu đang thua cuộc: Cuộc khủng hoảng thầm lặng của một cường quốc – Ngẫm: Châu Âu đang tụt hậu đáng kể so với Hoa Kỳ về tăng trưởng kinh tế, thu nhập bình quân đầu người và giá trị của các công ty hàng đầu, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ nơi “Bộ Bảy Tráng Lệ” của Mỹ có giá trị vượt xa các đối tác châu Âu.
• Evergrande hủy niêm yết – Ngẫm: Evergrande sụp đổ do sự kết hợp của ba yếu tố chính: mô hình kinh doanh “Nợ cao, Đòn bẩy cao, Doanh thu cao” trở nên mong manh trước chính sách “ba lằn ranh đỏ” của chính phủ; chiến lược đa dạng hóa dàn trải và tốn kém sang các lĩnh vực không cốt lõi như xe điện, nước khoáng; và những sai phạm nghiêm trọng trong quản trị, bao gồm gian lận tài chính khai khống doanh thu lên tới 78 tỷ USD. Quá trình thanh lý tài sản của Evergrande cực kỳ phức tạp với khối nợ khổng lồ (hơn 2,4 nghìn tỷ Nhân dân tệ) so với tài sản có thể xử lý rất nhỏ. Ưu tiên hàng đầu là bàn giao nhà cho người dân, khiến khả năng thu hồi nợ của các chủ nợ, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài, rất thấp, đồng thời các nhà thanh lý đang theo đuổi các vụ kiện để truy thu tài sản từ các lãnh đạo cấp cao.
• AI trong khám phá Thuốc: Một thập kỷ nhìn lại – Ngẫm: Bắt nguồn từ cuộc cách mạng deep learning, làn sóng các công ty khởi nghiệp AI-dược phẩm đã bùng nổ, tập trung chủ yếu vào việc phát triển các thuật toán tiên tiến (như GANs) để tăng tốc độ thiết kế và khám phá các phân tử thuốc mới. Khi các ứng viên thuốc đầu tiên do AI thiết kế tiến vào thử nghiệm lâm sàng, kết quả thu được rất đa dạng với cả thành công (Insilico Medicine, Recursion) và thất bại (BenevolentAI), cho thấy AI là công cụ tăng tốc mạnh mẽ nhưng không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro sinh học cố hữu. Hiện tại, ngành công nghiệp đang hợp nhất và chứng kiến một sự chuyển dịch chiến lược quan trọng: lợi thế cạnh tranh không còn nằm ở thuật toán mà là ở việc sở hữu dữ liệu sinh học độc quyền. Điều này thúc đẩy các công ty hàng đầu xây dựng các phòng thí nghiệm robot tự động, chuyển đổi sang mô hình “công nghệ sinh học kỹ thuật số” toàn diện.
• Vách đá bằng sáng chế (patent cliff) trong ngành Dược – Ngẫm: Vách đá bằng sáng chế” là sự sụt giảm doanh thu đột ngột khi các loại thuốc chủ lực hết hạn độc quyền, cho phép các phiên bản cạnh tranh giá rẻ hơn (generic/biosimilar) tham gia thị trường. Giai đoạn hiện tại đến năm 2030 được xem là có quy mô lớn chưa từng có, đe dọa hàng trăm tỷ đô la doanh thu của ngành dược. Để đối phó, các công ty dược phẩm đang triển khai đồng thời nhiều chiến lược: mua bán và sáp nhập (M&A) để có sản phẩm mới, tối ưu hóa vòng đời sản phẩm hiện có (ví dụ: phát triển công thức mới, xây dựng “bụi rậm bằng sáng chế”), và tái cấu trúc nội bộ kết hợp ứng dụng công nghệ để tăng hiệu quả hoạt động.
• AI, ngành Dược và khám phá thuốc – Ngẫm: AI đang cách mạng hóa toàn bộ chuỗi giá trị phát triển dược phẩm, từ việc đẩy nhanh đáng kể giai đoạn khám phá mục tiêu và thiết kế phân tử mới, cho đến tối ưu hóa các thử nghiệm lâm sàng, qua đó giải quyết các vấn đề cố hữu về thời gian, chi phí và tỷ lệ thất bại cao của phương pháp truyền thống. Sự chuyển đổi này được thúc đẩy bởi sự hợp tác của một hệ sinh thái gồm ba trụ cột chính: các công ty công nghệ sinh học tiên phong (AI-First Biotechs) như Insilico Medicine, sự đầu tư chiến lược từ các tập đoàn dược phẩm lớn (Big Pharma) như AstraZeneca, và nền tảng công nghệ vững chắc từ các gã khổng lồ công nghệ (Big Tech) như Google.
• Chính sách dầu mỏ của Mỹ: Tại sao sử dụng trừng phạt cho Ấn Độ, nhưng có sự khoan dung cho Trung Quốc? – Ngẫm: Chính sách của Hoa Kỳ thể hiện sự đối xử hai mặt rõ rệt: áp đặt thuế quan trừng phạt nặng nề lên Ấn Độ nhưng lại khoan dung cho Trung Quốc, mặc dù Trung Quốc là nước mua dầu lớn nhất của Nga. Sự khác biệt này bắt nguồn từ các tính toán chiến lược: Mỹ công khai cáo buộc Ấn Độ “trục lợi” để gây áp lực, trong khi tránh đối đầu với Trung Quốc vì lo ngại gây bất ổn thị trường năng lượng toàn cầu, đòn bẩy kinh tế lớn của Bắc Kinh và hy vọng mong manh về vai trò trung gian hòa giải hòa bình của họ. Hệ quả của chính sách này là gây ra sự méo mó trên thị trường năng lượng, đồng thời có nguy cơ làm tổn hại mối quan hệ chiến lược quan trọng với New Delhi và tạo ra cáo buộc về “tiêu chuẩn kép” trong chính sách đối ngoại của Mỹ.
• Dòng dầu Nga đến Ấn Độ chảy qua đế chế của tỷ phú giàu nhất Châu Á – Ngẫm: Tập đoàn Reliance Industries (RIL), do tỷ phú giàu nhất châu Á Mukesh Ambani lãnh đạo, đã trở thành nhà nhập khẩu dầu thô Nga vận chuyển bằng đường biển lớn nhất tại Ấn Độ. Tỷ lệ dầu thô Nga trong tổng lượng nhập khẩu của nhà máy lọc dầu Jamnagar khổng lồ của họ đã tăng vọt từ 3% trước chiến tranh lên mức trung bình 50% vào năm 2025. Công ty tận dụng các mức chiết khấu sâu để mua dầu thô của Nga, sau đó sử dụng nhà máy lọc dầu Jamnagar có công nghệ tiên tiến để chế biến thành các sản phẩm có giá trị cao như xăng và nhiên liệu máy bay. Một phần đáng kể các sản phẩm này sau đó được tái xuất khẩu trở lại chính các quốc gia đang trừng phạt Nga, bao gồm cả Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu.

Review Podcast

• Nợ, giao dịch nội gián và rủi ro thị trường hiện đại | Trò chuyện giữa Meb Faber và Mark Higgins – Ngẫm: Cuộc trò chuyện chỉ ra các vấn đề cố hữu trong hệ thống tài chính, từ việc các chính trị gia giao dịch nội gián—một xung đột lợi ích tồn tại hơn hai thế kỷ—đến những chiêu trò kế toán và rủi ro phức tạp trên thị trường tư nhân đang ngày càng tiếp cận các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Mark Higgins đưa ra cảnh báo nghiêm túc về các chính sách không bền vững, đặc biệt là gánh nặng nợ công của Hoa Kỳ đang ở mức bất thường so với lịch sử và nguy cơ lạm phát có thể quay trở lại nếu Cục Dự trữ Liên bang (Fed) lặp lại sai lầm nới lỏng chính sách quá sớm của những năm 1970. Bài học xuyên suốt là tầm quan trọng của việc nghiên cứu lịch sử tài chính để nhận diện các chu kỳ lặp lại của hành vi con người (như đầu cơ và hoảng loạn); việc phớt lờ quá khứ có thể khiến nhà đầu tư và các nhà hoạch định chính sách trở thành nạn nhân tiếp theo của những sai lầm cũ.
• Vườn ươm công nghệ sinh học: Câu chuyện về Tiến sĩ Vladimir Cmiljanovic và Swiss Rockets | Trò chuyện giữa Vladimir Cmiljanovic và The Business of Biotech – Ngẫm: Hành trình của Tiến sĩ Vladimir Cmiljanovic bắt nguồn từ lời hứa thời thơ ấu với mẹ là sẽ tìm ra thuốc chữa ung thư, dẫn đến việc ông và em gái khám phá ra phân tử đột phá Bimiralisib với cơ chế “bỏ đói” tế bào ung thư. Công ty tâm huyết của ông bị chiếm đoạt trong một cuộc thâu tóm thù địch, nhưng đã có sự trở lại phi thường bằng cách tận dụng khủng hoảng COVID-19 để kiếm đủ vốn mua lại chính công ty cũ.

Tin khác về Việt Nam

Xuất nhập khẩu

• Xuất khẩu điện thoại Việt Nam giảm 7 tháng đầu năm 2025: Tổng kim ngạch xuất khẩu 7 tháng đạt 262,46 tỷ USD, tăng 14,8% so với cùng kỳ. Riêng tháng 7 lập kỷ lục mới với 42,29 tỷ USD. Máy tính và linh kiện điện tử là động lực chính, đạt 56,71 tỷ USD trong 7 tháng, tăng tới 41,9%. Xuất khẩu sang các thị trường lớn đều tăng mạnh: Hoa Kỳ (+67,8%), Trung Quốc (+37%), Hồng Kông (+25,2%). Trái ngược với nhóm máy tính, xuất khẩu điện thoại gần như đi ngang so với cùng kỳ, đạt 32,46 tỷ USD. Đáng chú ý, kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường chủ chốt đều giảm: Trung Quốc (-11,3%), Hoa Kỳ (-0,3%), và EU (-0,4%). Kim ngạch nhập khẩu 7 tháng đạt 252,26 tỷ USD, tăng 17,9%. Tương tự như xuất khẩu, nhóm hàng máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện chiếm tỷ trọng lớn nhất và có mức tăng trưởng cao nhất (+37,2%), cho thấy Việt Nam tiếp tục nhập khẩu mạnh mẽ để phục vụ sản xuất, lắp ráp. Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan là ba nhà cung cấp linh kiện điện tử lớn nhất cho Việt Nam.
• Thịt trâu Ấn Độ giá rẻ, nhập khẩu tăng mạnh về Việt Nam: Trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam đã nhập khẩu 103 nghìn tấn thịt trâu Ấn Độ, tăng 14,2% về lượng. Điều này đưa Ấn Độ trở thành nhà cung cấp thịt lớn nhất cho Việt Nam (chiếm 26% tổng lượng thịt nhập khẩu). Đáng chú ý, giá nhập khẩu lại giảm mạnh so với cùng kỳ. Thịt trâu nhập khẩu từ Ấn Độ chủ yếu là từ giống trâu Murrah, vốn được nuôi chuyên để lấy sữa, không phải lấy thịt. Đây là thịt từ những con trâu đã hết tuổi khai thác sữa, bị thải loại, do đó chất lượng thịt kém, không ngon và có giá cực rẻ (khoảng 40.000 đồng/kg tại Ấn Độ). Loại thịt này được bán tại Việt Nam theo hai hình thức chính: Bán dưới dạng thịt đông lạnh với giá chỉ bằng một nửa so với thịt trâu nội địa; Bị “phù phép” thành các đặc sản vùng cao như “trâu gác bếp”, lừa dối người tiêu dùng. Bài báo dẫn chứng cụ thể vụ việc công ty MQ Food (Cương Hường) bị phát hiện sử dụng thịt trâu, lợn Ấn Độ không rõ nguồn gốc để sản xuất “đặc sản Tây Bắc” và bán rộng rãi trên các sàn thương mại điện tử. Tình trạng này xảy ra do nguồn cung trong nước sụt giảm nghiêm trọng. Số lượng đàn trâu của Việt Nam đã giảm 25,6% trong 10 năm qua do hiệu quả kinh tế thấp, trong khi nhu cầu tiêu thụ vẫn ở mức cao, tạo ra khoảng trống lớn cho hàng nhập khẩu giá rẻ.
• Tuyên Quang: Tập trung xuất khẩu chính ngạch và chế biến sâu: Tuyên Quang có vị trí chiến lược với hơn 277 km đường biên giới, là tỉnh duy nhất tiếp giáp cả Vân Nam và Quảng Tây. Kim ngạch xuất nhập khẩu giai đoạn 2021-2025 đạt gần 1,55 tỷ USD. Nhấn mạnh định hướng chiến lược: Tập trung vào xuất khẩu “chính ngạch” thay vì tiểu ngạch; Đẩy mạnh chế biến sâu để gia tăng giá trị sản phẩm; Xác định lợi thế so sánh với các tỉnh khác để có hướng đi phù hợp; Gắn kết thương mại với du lịch, phát triển sản phẩm OCOP và xây dựng thương hiệu.
• Doanh Nghiệp Hoa Kỳ Tìm Kiếm Đối Tác Tại Việt Nam: Đoàn doanh nghiệp Hoa Kỳ vẫn tham gia đông đảo dù môi trường thương mại quốc tế biến động và có mức thuế đối ứng 20%. Các đoàn doanh nghiệp quy mô lớn từ các bang như Oregon và Texas sẽ tham dự, bao gồm nhiều tập đoàn trong các lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm, công nghệ, dệt may và logistics. Họ tìm kiếm nguồn cung “Made in Vietnam” cho nhiều mặt hàng từ cơ điện tử, dệt may, da giày đến nội thất và thực phẩm. Điểm nổi bật là xu hướng hợp tác hai chiều, đặc biệt từ đoàn doanh nghiệp Brazil. Họ không chỉ muốn nhập khẩu hàng Việt Nam (gạo, thủy sản, cà phê, dệt may) mà còn muốn chào bán các sản phẩm của mình (da thuộc, thịt bò, thịt heo). Tập đoàn bán lẻ Coppel của Mexico tiếp tục tìm kiếm nhà cung ứng Việt Nam cho các sản phẩm thời trang, giày dép và nội thất. Số lượng doanh nghiệp từ Venezuela, Cuba, Chile cũng tăng mạnh, tìm kiếm đối tác trong các lĩnh vực từ nông sản, thực phẩm đến máy móc, thiết bị xây dựng. Sự kiện VIS 2025 được kỳ vọng sẽ là “bệ phóng” cho nhiều hợp đồng thương mại và đầu tư chiến lược, khẳng định vị thế ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Thị trường châu Mỹ Latinh với hơn 670 triệu dân là một thị trường cực kỳ tiềm năng. Quan hệ thương mại giữa hai bên đang ngày càng mở rộng và sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa khi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – MERCOSUR dự kiến được ký kết.
• Khu thương mại tự do: Nhìn từ các nước và cách làm cho TP.HCM: Cảng Hamburg (Đức): Cho thấy vai trò đầu tàu về logistics thông qua việc số hóa thủ tục và khả năng xử lý hàng hóa hiệu quả. Shannon Free Zone (Ireland): Là minh chứng cho sự tiến hóa từ sản xuất sang dịch vụ giá trị cao (như tài chính – kỹ thuật hàng không) nếu có thể chế ổn định và khuyến khích sáng tạo. Jebel Ali Free Zone (Dubai): Thành công nhờ mô hình gắn liền với siêu cảng, cho phép 100% sở hữu nước ngoài, miễn thuế, thủ tục “một cửa điện tử” và hải quan tại chỗ, giúp giảm thời gian giao dịch xuống mức tối thiểu. Qatar: Khẳng định hiệu quả của việc đặt FTZ cạnh cảng biển và sân bay để tạo thành trung tâm logistics công nghệ cao. Dựa trên các bài học trên, tác giả đề xuất một mô hình FTZ cho TP.HCM với các đặc điểm cốt lõi: Kết hợp Cần Giờ – Cái Mép Hạ thành một trục cảng biển – FTZ, kết nối thông suốt với sân bay để tối ưu hóa luân chuyển hàng hóa. FTZ không chỉ là “xưởng sản xuất” mà cần phát triển mạnh các dịch vụ tài chính – kỹ thuật giá trị gia tăng như cho thuê mua (leasing), bảo hiểm hàng hải, fintech logistics. Thiết kế 4 khu FTZ với vai trò chuyên biệt nhưng dùng chung một khung pháp lý, một hệ thống “một cửa” và cơ sở dữ liệu chung để tạo hiệu ứng cộng hưởng, theo cơ chế “một giấy phép – bốn khu dùng”. TP.HCM dự kiến xây dựng 4 khu thương mại tự do tại Cần Giờ, Cái Mép Hạ, Bình An và Bàu Bàng. Đã có các nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước như DP World, Vingroup, Geleximco bày tỏ sự quan tâm.
• Thời điểm “vàng” để TP.HCM phát triển FTZ: “Đừng để đi nhanh, hoá chậm”: TP.HCM nên học hỏi kinh nghiệm của Trung Quốc (bắt đầu từ một khu thí điểm ở Thượng Hải). Cần tập trung toàn bộ nguồn lực để làm thật tốt một khu thí điểm trước. Cái Mép Hạ được xác định là địa điểm lý tưởng nhất để làm dự án mẫu vì hội tụ đủ các yếu tố chiến lược: gắn liền với cụm cảng nước sâu, gần sân bay Long Thành và có kết nối thuận tiện với trung tâm tài chính Thủ Thiêm. Cần có những đột phá về thể chế. Trước mắt là điều chỉnh, bổ sung Nghị quyết 98 để tạo khung pháp lý vượt trội cho TP.HCM. Về lâu dài, cần có một “đạo luật riêng” cho FTZ hoặc một “luật đô thị đặc biệt”. Trong lúc chờ cơ chế hoàn thiện, TP.HCM có thể bắt tay ngay vào việc xây dựng một trung tâm hội chợ triển lãm quốc tế quy mô lớn (30-50 ha) ngay tại FTZ Cái Mép Hạ. Đây sẽ là “hạt nhân” ban đầu, tạo sức hút và nền tảng sớm cho toàn khu. Thông điệp cốt lõi là TP.HCM cần một chiến lược triển khai FTZ khôn ngoan và có trọng tâm. Thay vì làm dàn trải cả 4 khu, việc tập trung nguồn lực để đưa Cái Mép Hạ trở thành một mô hình thành công sẽ là bước đi vững chắc, tạo tiền đề để nhân rộng ra các khu còn lại và các đô thị khác trên cả nước.
• Nghịch lý của sữa: Năm 2024, Việt Nam nhập khẩu hơn 1,1 tỷ USD sữa và sản phẩm từ sữa. Nguồn sữa tươi nguyên liệu trong nước hiện chỉ đáp ứng được khoảng 40% nhu cầu sản xuất. Tốc độ tăng trưởng đàn bò sữa và sản lượng sữa tươi trong nước đã chững lại đáng kể trong những năm gần đây. Nguyên nhân chính là do sữa bột và nguyên liệu nhập khẩu giá rẻ (tăng 8-12%/năm) đã tạo áp lực cạnh tranh lớn, khiến nhiều hộ chăn nuôi phải giảm đàn hoặc bỏ nghề. Mục tiêu tự chủ 60-70% nguyên liệu vào năm 2030 đang trở nên rất thách thức nếu không có những thay đổi đột phá. Mức tiêu thụ sữa bình quân đầu người của Việt Nam (36 lít/năm) vẫn còn rất thấp so với thế giới (100 lít/năm), cho thấy dư địa tăng trưởng rất lớn. Cần phát triển song song hai mô hình: trang trại công nghệ cao quy mô lớn do các doanh nghiệp dẫn đầu (Vinamilk, TH) đảm nhiệm và mô hình hộ gia đình chuyên nghiệp (quy mô 30-50 con) theo mô hình hợp tác xã.
• Giảm thuế nhập khẩu LNG: Bước đi chiến lược trong chuyển dịch năng lượng: Chính phủ về việc giảm thuế nhập khẩu ưu đãi đối với Khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ 5% xuống 2% (theo Nghị định 73/2025/NĐ-CP), có hiệu lực từ ngày 31/3/2025. Chính sách này giúp nguồn LNG nhập khẩu từ các quốc gia chưa có Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với Việt Nam trở nên cạnh tranh hơn. Điều này cho phép các nhà nhập khẩu như PV GAS tiếp cận được nhiều nguồn cung đa dạng trên toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào các đối tác truyền thống và đảm bảo an ninh năng lượng trong bối cảnh thị trường thế giới biến động. LNG được xác định là nhiên liệu chuyển tiếp quan trọng trong lộ trình giảm phụ thuộc vào than đá và dầu mỏ. Việc giảm thuế sẽ làm giảm chi phí đầu vào cho các nhà máy điện khí LNG, qua đó khuyến khích và thúc đẩy sự phát triển của các dự án điện khí sạch, phù hợp với chiến lược phát triển năng lượng bền vững của Việt Nam. Về lâu dài, việc tiếp cận được các nguồn cung LNG cạnh tranh hơn sẽ giúp giảm giá thành khí cung cấp cho các nhà máy điện và các hộ tiêu thụ công nghiệp. Lợi ích này cuối cùng sẽ được chuyển đến người tiêu dùng thông qua chi phí năng lượng hợp lý hơn.

Thương hiệu Việt

• Startup AI Việt trong danh sách Forbes Asia 100 to Watch 2025: AI Hay là startup công nghệ duy nhất của Việt Nam được vinh danh trong danh sách uy tín “Forbes Asia 100 to Watch 2025”, khẳng định vị thế của công nghệ Việt trên bản đồ khu vực. Vào tháng 7/2025, công ty đã huy động thành công 10 triệu USD trong vòng gọi vốn Series A, nâng tổng số vốn đã huy động lên hơn 18 triệu USD. Nguồn vốn này sẽ được dùng để mở rộng nền tảng và phát triển các tính năng mới. AI Hay đạt hơn 15 triệu lượt tải kể từ khi ra mắt năm 2023, dẫn đầu hạng mục “Giáo dục” trên các kho ứng dụng App Store và Google Play tại Việt Nam, và là ứng dụng AI duy nhất của Đông Nam Á lọt top 10 ứng dụng AI được sử dụng nhiều nhất khu vực. AI Hay tiên phong trong việc đưa AI vào giáo dục thông qua các chương trình tài trợ miễn phí cho sinh viên và hợp tác với nhiều trường đại học lớn trên cả nước.
• CIP và Petrovietnam hợp tác dự án điện gió ngoài khơi: Thỏa thuận hợp tác quan trọng giữa Tập đoàn Copenhagen Infrastructure Partners (CIP) của Đan Mạch và Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) để cùng phát triển một dự án điện gió ngoài khơi tiên phong tại khu vực Nam Trung Bộ. Đây dự kiến là một trong những dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên của Việt Nam, đánh dấu một bước tiến lớn trong chiến lược chuyển đổi sang năng lượng sạch của quốc gia. Thỏa thuận này kết hợp kinh nghiệm và công nghệ toàn cầu của CIP trong lĩnh vực điện gió ngoài khơi với nền tảng kỹ thuật, chuỗi cung ứng và sự am hiểu thị trường trong nước của Petrovietnam.  Hợp tác không chỉ nhắm đến việc phát triển thành công dự án này mà còn hướng tới: Tạo nền tảng cho các dự án điện gió ngoài khơi trong tương lai; Xây dựng một chuỗi cung ứng và công nghiệp hỗ trợ nội địa vững mạnh; Góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm năng lượng sạch mới trong khu vực. Dự án này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu của Việt Nam về phát triển điện gió ngoài khơi, với mục tiêu đạt 6.000 MW vào năm 2030 và có thể lên tới 139.000 MW vào năm 2050.
• Sở hữu trí tuệ: Lá chắn cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt: Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, đã có hơn 3.270 vụ xâm phạm SHTT bị phát hiện, gây thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng. Nhiều thương hiệu lớn như Yến sào Khánh Hòa, Nhựa Bình Minh bị làm giả, làm nhái một cách trắng trợn, gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín, doanh thu của doanh nghiệp và sức khỏe người tiêu dùng. Vi phạm SHTT ngày càng tinh vi và diễn ra phổ biến trên các nền tảng thương mại điện tử, gây khó khăn cho việc phát hiện và xử lý. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ, khung pháp lý về SHTT vẫn còn nhiều “lỗ hổng”, chế tài chưa đủ sức răn đe. Quá trình từ thu thập chứng cứ, giám định đến thực thi biện pháp xử lý còn nhiều khó khăn. Luật sư nhận định “có bảo hộ, chưa chắc đã được bảo vệ”. Việc thiếu Tòa án chuyên trách về SHTT và hệ thống giám định độc lập, linh hoạt khiến cuộc chiến bảo vệ thương hiệu của doanh nghiệp trở nên gian nan.
• VEAM: Nỗ lực tăng trưởng 8% và quyết liệt giải phóng hàng tồn kho, chống lãng phí: Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM) đặt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, với tổng doanh thu 7.140 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 6.330 tỷ đồng. Mục tiêu này được đặt ra trong bối cảnh Chính phủ thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp. Vấn đề cấp bách nhất là việc xử lý 2.074 xe ô tô tồn kho lâu năm tại Nhà máy Veam Motor. Nguyên nhân tồn kho bao gồm: chi phí sản xuất cao, sự thay đổi tiêu chuẩn khí thải (từ Euro 2 lên Euro 4) và cạnh tranh gay gắt từ các thương hiệu khác. Các nỗ lực đấu giá trước đây không hiệu quả (chỉ bán được 39 xe sau 7 lần). VEAM sẽ tổ chức một phiên đấu giá mới vào ngày 5/9/2025 với phương thức thay đổi: Giảm chi phí hoàn thiện xe để hạ giá bán, tăng tính cạnh tranh; Chia nhỏ lô đấu giá (thành 755 lô, mỗi lô 1-5 xe) để thu hút nhiều đối tượng khách hàng hơn, từ đại lý đến người tiêu dùng cá nhân.
• Thương hiệu Việt giữ vững tăng trưởng trên thương mại điện tử: Thị trường thương mại điện tử Việt Nam vẫn tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 7,8 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025. Xu hướng chung là các nhà bán hàng đang chuyển từ vận hành theo kinh nghiệm sang quản trị bằng dữ liệu, coi thương mại điện tử là nền tảng kinh doanh cốt lõi. GUMAC (Thời trang công sở): Tăng trưởng 80% nhờ tối ưu dữ liệu. Thay vì dàn trải, GUMAC sử dụng dữ liệu từ Shopee để phân tích hiệu quả livestream, xác định sản phẩm bán chạy và hiểu rõ mức độ sẵn sàng chi trả của khách hàng. Tăng trưởng 50-80% so với cùng kỳ, chứng minh hiệu quả của việc quản trị bằng dữ liệu. Haven Studio (Thời trang streetwear): Tăng trưởng 300% nhờ nội dung và chất lượng. Tập trung vào chất lượng sản phẩm làm cốt lõi. Sử dụng Shopee Live và Shopee Video để tạo ra nội dung hấp dẫn (cách phối đồ, tạo phong cách), xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành thay vì chỉ bán hàng đơn thuần. Doanh thu tăng trưởng 300% chỉ sau một năm, cho thấy sức mạnh của việc kết hợp sản phẩm tốt và nội dung sáng tạo. Car Choice (Phụ kiện ô tô) ập trung vào các sản phẩm chủ lực và giải quyết các rào cản mua sắm của khách hàng, đặc biệt là vấn đề logistics cho hàng cồng kềnh (cốp nóc, mâm xe) bằng cách tận dụng dịch vụ vận chuyển chuyên biệt của Shopee.
• Địa phương hóa ly cà phê: Thị trường cà phê Việt Nam có quy mô dự kiến đạt hơn 816 triệu USD vào năm 2030. Đây là một thị trường cực kỳ cạnh tranh, buộc các thương hiệu phải liên tục đổi mới để tạo sự khác biệt. Thương hiệu cà phê toàn cầu Starbucks đã rất nỗ lực để thích nghi với khẩu vị người Việt bằng cách bổ nhiệm CEO người Việt và đưa vào thực đơn các món mang đậm chất bản địa như cà phê muối, cà phê dừa, cà phê pha phin. Thành công của cà phê muối Việt Nam tại Starbucks thậm chí đã tạo thành xu hướng toàn cầu. Starbucks cũng tôn vinh nguyên liệu Việt bằng cách giới thiệu cà phê Arabica từ Đà Lạt, Sơn Châu ra thế giới. Thương hiệu Highlands Coffee chọn hạt cà phê Robusta làm cốt lõi, coi đây là biểu tượng cho văn hóa và tinh thần người Việt. Thay vì sao chép mô hình quốc tế, Highlands tập trung vào việc kể câu chuyện bản địa qua từng ly cà phê phin đậm đà, được chuẩn hóa để duy trì chất lượng trên quy mô lớn.
• Chuỗi cà phê không ngủ: Mô hình cà phê 24/7 hiện vẫn còn rất nhỏ, chỉ chiếm chưa tới 0,7% tổng số cửa hàng cà phê có thương hiệu tại Việt Nam. Đây là “sân chơi” của các chuỗi vừa và nhỏ như Thức Coffee, Three O’Clock, Kai Coffee, thay vì các “ông lớn”. Sự xuất hiện của nhiều chuỗi mới cho thấy thị trường này, tuy đi chậm, nhưng vẫn đang phát triển âm thầm. Họ không chỉ đến để uống cà phê, mà để tìm kiếm một “không gian sống thứ hai”: yên tĩnh, có đủ tiện nghi (Wi-Fi, ổ cắm) để làm việc, học tập hoặc nghỉ chân trong nhiều giờ. Khách hàng chính của khung giờ khuya là thế hệ Z (Gen Z), sinh viên, freelancer, người làm trong ngành sáng tạo, và khách du lịch. Mở cửa 24/7 giúp các chuỗi tận dụng tối đa chi phí thuê mặt bằng, một trong những khoản chi lớn nhất. Mô hình vận hành ban đêm thường được tối giản hóa, với thực đơn rút gọn và tập trung vào công năng, nhằm giảm chi phí nhân sự và áp lực vận hành. Mặc dù doanh thu ban đêm không quá cao (chiếm 12-18% tổng lượt khách), nhưng đây là tệp khách hàng có độ trung thành cao. Mục tiêu không chỉ là doanh thu ngắn hạn mà là “chiếm lĩnh thói quen tiêu dùng mới” của khách hàng. Vận hành xuyên đêm đòi hỏi tiêu chuẩn quản trị cao, trong khi biên lợi nhuận thấp hơn. Việc duy trì hoạt động mà không có lượng khách ổn định sẽ dẫn đến thua lỗ. “Mở 24/7 thì dễ, vận hành 24/7 mới là bài kiểm tra đẳng cấp của quản trị,” chuyên gia nhận định. Tương lai của mô hình này nằm ở việc tạo ra các trải nghiệm giá trị và cảm xúc, không chỉ là giờ giấc. Các mô hình lai ghép như cà phê kết hợp không gian làm việc chung (co-working) hoặc thư viện mở được xem là bước tiến tiếp theo.
• Lợi nhuận thực và ảo: Tổng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp niêm yết tăng 33,6% so với cùng kỳ, mức cao nhất trong 6 quý gần đây. Động lực chính đến từ nhóm phi tài chính (tăng 53,8%). Có sự phân hóa lớn giữa các ngành. Các ngành tận dụng tốt chính sách trong nước và ít bị ảnh hưởng bởi thương mại quốc tế có kết quả tốt. Ngược lại, các ngành phụ thuộc vào chu kỳ toàn cầu (bất động sản, dầu khí) còn nhiều khó khăn. Nhiều công ty ghi nhận lợi nhuận tăng vọt hàng chục, thậm chí hàng trăm lần nhờ các câu chuyện riêng như có giá bán điện chính thức (Điện Gia Lai) hay ghi nhận lại giá trị đầu tư (Đầu tư Dịch vụ Hoàng Huy). Bài viết cảnh báo rằng không phải tất cả các khoản lợi nhuận đột biến đều phản ánh sức khỏe thực sự của doanh nghiệp. Nhiều trường hợp đến từ các “thủ thuật tài chính”. Nắm được cách hạch toán doanh thu, lợi nhuận của từng ngành (ví dụ: bất động sản chỉ ghi nhận doanh thu khi bàn giao). Lợi nhuận tăng đột biến có phải do mức nền so sánh của năm ngoái quá thấp không? Lợi nhuận đến từ hoạt động kinh doanh cốt lõi hay từ các hoạt động tài chính không thường xuyên như thanh lý khoản đầu tư (như trường hợp của Phát Đạt) hoặc đánh giá lại tài sản? Doanh thu tăng mạnh nhưng đi kèm với các khoản phải thu lớn. Sử dụng hệ thống công ty con để chuyển lãi/lỗ.  Theo dõi kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong một chu kỳ dài, không chỉ nhìn vào một quý duy nhất, và ưu tiên các báo cáo đã được kiểm toán.
• Trí tuệ Việt: Từ khát vọng đến vị thế toàn cầu: Theo định hướng của Chính phủ (Nghị quyết 57-NQ/TW), Việt Nam đang chuyển trọng tâm từ gia công, ứng dụng sang làm chủ công nghệ, thiết kế và sáng tạo các sản phẩm thương hiệu Việt. Gần 30 năm phát triển ngành gia công phần mềm đã tạo ra một nền tảng vững chắc về doanh thu (11,5 tỷ USD năm 2024) và nguồn nhân lực chất lượng cao, làm bệ phóng cho bước chuyển mình này. MoMo (Fintech) Được vinh danh là một trong 5 thương hiệu được yêu thích nhất Việt Nam, là fintech Việt duy nhất trong bảng xếp hạng. CEO Nguyễn Mạnh Tường lọt Top 15 nhà sáng lập Fintech hàng đầu Đông Nam Á. Trở thành ứng dụng tài chính đầu tiên tại Việt Nam kết nối thanh toán trực tiếp trên Messenger của Meta, chứng tỏ năng lực công nghệ và bảo mật đạt chuẩn quốc tế. Axie Infinity (Game Blockchain) Tạo nên “cơn sốt” toàn cầu, đưa Việt Nam lên bản đồ công nghệ blockchain và chứng minh khả năng dẫn dắt xu hướng của người Việt. Zalo (Dịch vụ nhắn tin) Thành công trong việc giữ vững thị trường nội địa trước sức ép cạnh tranh từ các nền tảng quốc tế.
• Bài toán thương hiệu quốc gia: Câu chuyện của nước mắm, gạo và bò Kobe: Chỉ những con bò thuộc giống Tajima-gyu, được nuôi tại tỉnh Hyogo và đáp ứng hàng loạt tiêu chí khắt khe về vân mỡ, chất lượng thịt mới được dán nhãn “Kobe”. Điều này tạo ra niềm tin gần như tuyệt đối cho người tiêu dùng. Thịt bò là nguyên liệu quen thuộc trên toàn cầu. Bò Kobe có thể được chế biến theo các cách phổ biến như steak, nướng… mà không đòi hỏi người tiêu dùng phải thay đổi thói quen ăn uống. Sự “thân thiện” này giúp nó dễ dàng có mặt trong thực đơn của các nhà hàng cao cấp trên khắp thế giới. Ngược lại, các sản phẩm Việt Nam dù chất lượng cao nhưng lại gặp phải những rào cản lớn: Nước mắm có mùi vị mạnh và cách sử dụng khá xa lạ với người phương Tây. Gạo ST25 tuy ngon nhưng phải cạnh tranh với rất nhiều loại gạo đặc sản khác đã gắn liền với văn hóa ẩm thực của từng quốc gia (gạo Basmati của Ấn Độ, gạo risotto của Ý…). Việc sử dụng các sản phẩm này đòi hỏi kiến thức và kỹ năng nhất định (pha nước mắm, nấu cơm đúng cách…), nếu không sẽ làm giảm trải nghiệm của người tiêu dùng và khiến họ khó quay lại. Để xây dựng thành công thương hiệu quốc gia, Việt Nam cần học hỏi từ mô hình của bò Kobe, không chỉ tập trung vào chất lượng mà còn phải “phiên dịch” sản phẩm sang ngôn ngữ của người tiêu dùng toàn cầu. Làm cho sản phẩm trở nên dễ tiếp cận hơn (ví dụ: nước mắm pha sẵn, gạo kèm công thức nấu đơn giản). Đầu tư vào các hệ thống chứng nhận như Chỉ dẫn địa lý và truyền thông mạnh mẽ về các tiêu chuẩn này để tạo dựng niềm tin. Kể những câu chuyện hấp dẫn về nguồn gốc sản phẩm và hợp tác với các đầu bếp quốc tế để đưa sản phẩm vào bản đồ ẩm thực thế giới.
• ‘Ông trùm’ lúa gạo tìm lối thoát cho khoản nợ hơn 6.000 tỷ đồng: MB, TPBank, HDBank giang tay cứu giúp: Lộc Trời đang đối mặt với khoản nợ hơn 6.000 tỷ đồng từ 12 ngân hàng (cả trong và ngoài nước), và gần như tất cả các khoản nợ này đều đã quá hạn. Để giải quyết, Lộc Trời đã thành lập Ban tái cấu trúc với mục tiêu chính là đàm phán gia hạn nợ và vay thêm khoảng 1.300 tỷ đồng vốn lưu động để duy trì hoạt động. MB: Đã đồng ý tái cấu trúc và cấp 250 tỷ đồng vốn lưu động. TPBank: Đã phê duyệt chủ trương tái cấu trúc, dự kiến cấp 650 tỷ đồng vốn lưu động. HDBank: Đánh giá phương án khả thi và đang xúc tiến các bước tái cấu trúc. Kế hoạch doanh thu năm nay (cơ sở để ngân hàng tái cấu trúc) đã bị cổ đông bác bỏ, tạo ra sự bất ổn. Lộc Trời chưa thể nộp báo cáo kiểm toán (do EY thực hiện), đây là yêu cầu bắt buộc của các ngân hàng (đặc biệt là ngân hàng nước ngoài) để tiến hành tái cấu trúc. Việc Lộc Trời vướng vào nợ xấu có thể khiến các ngân hàng nước ngoài đánh giá lại rủi ro và siết chặt tín dụng đối với toàn bộ ngành nông nghiệp Việt Nam. Cú “vấp ngã” của Lộc Trời đến từ một loạt sự kiện bất lợi. Đối tác lớn Syngenta kết thúc hợp tác, làm suy giảm nghiêm trọng mảng kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật từ năm 2022. Việc tăng vay nợ gấp đôi để mở rộng kinh doanh lúa gạo đúng vào thời điểm lãi suất tăng cao đã khiến chi phí tài chính phình to, dẫn đến thua lỗ kỷ lục.
• Nhà sáng lập FIDT Huỳnh Minh Tuấn: Hành trình từ start-up bán cơm đến sứ mệnh nâng cao dân trí tài chính người Việt hành trình của ông Huỳnh Minh Tuấn, Nhà sáng lập FIDT  bắt đầu từ một quán cơm sinh viên có lợi nhuận cao (ROE > 30%), giúp ông có được khoản vốn tích lũy đầu tiên và đặt ra câu hỏi “làm gì để tiền tiếp tục sinh lời?”. Ông tiếp cận thị trường chứng khoán vào cuối năm 2004, đúng thời điểm Việt Nam chuẩn bị gia nhập WTO, đón làn sóng vốn ngoại mạnh mẽ. Những lợi nhuận đầu tiên từ thị trường OTC đã tạo nên “duyên nợ” của ông với ngành này. Những cú sốc từ đợt sụp đổ của thị trường năm 2007-2008 đã dạy ông bài học sâu sắc về quản trị rủi ro và sự cần thiết của một chiến lược đầu tư bài bản, thay vì dựa vào may mắn hay cảm tính. Sự chuyển hướng sang tư vấn và sáng lập FIDT đến từ trăn trở trước thực trạng nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người lớn tuổi, mất tiền oan vì thiếu kiến thức tài chính và bị lừa đảo. FIDT ra đời với một sứ mệnh duy nhất: “nâng cao dân trí tài chính người Việt”, giúp họ xây dựng kế hoạch tài chính cá nhân bền vững, từ đó đóng góp vào sự phát triển chung của quốc gia. Ông nhận thấy nhu cầu quản lý gia sản ở Việt Nam ngày càng lớn, không chỉ với người siêu giàu mà cả nhân viên văn phòng, nhưng lại thiếu lực lượng tư vấn chuyên nghiệp. FIDT được định vị để lấp đầy khoảng trống này. Ông tự hào về sự phát triển của thị trường trong hơn 20 năm qua, với hệ thống KRX, thanh khoản vượt trội so với các nước trong khu vực và kỳ vọng sắp được nâng hạng. Dù cho rằng việc dự đoán chỉ số là “vô thưởng vô phạt”, ông vẫn rất lạc quan, dự báo VN-Index có thể đạt 1.800–1.900 điểm vào cuối năm 2025 và trên 2.000 điểm vào năm 2026, nhờ động lực từ phát triển hạ tầng và làn sóng niêm yết mới. Thách thức hiện tại là thiếu “hàng hóa chất lượng” (các doanh nghiệp xuất sắc, tăng trưởng bền vững) để hấp thụ dòng vốn ngoại lớn khi thị trường được nâng hạng.
• Công ty dệt may lâu đời tại TP HCM chuẩn bị giải thể sau nhiều năm thua lỗ, mâu thuẫn nội bộ: Đại hội đồng cổ đông bất thường dự kiến vào ngày 4/9 sẽ chính thức thông qua việc giải thể công ty. Đáng chú ý, nghị quyết này đã nhận được sự đồng thuận lên tới 96,78%, trái ngược hoàn toàn với sự phản đối mạnh mẽ trong các năm trước. Công ty đã có 5 năm liên tiếp thua lỗ (2020-2024), với lỗ lũy kế hơn 12 tỷ đồng. Doanh thu sụt giảm nghiêm trọng và quy mô nhân sự teo tóp. Trong nhiều năm, nội bộ công ty tồn tại nhiều bất đồng gay gắt liên quan đến quản lý tài sản, thiếu minh bạch, và các vụ kiện tụng giữa Hội đồng quản trị và Ban điều hành. Từng là một doanh nghiệp có năng lực sản xuất lớn, TLI đã không thể duy trì hoạt động hiệu quả. Kế hoạch kinh doanh năm 2025 cũng chỉ đặt mục tiêu hòa vốn trong bối cảnh ngành dệt may còn nhiều khó khăn. Cổ phiếu TLI trên sàn UPCoM đã mất gần 90% giá trị so với thời kỳ đỉnh cao, vốn hóa thị trường hiện chỉ còn hơn 12 tỷ đồng.
• Một mặt hàng “made in Vietnam” có giá 5.000 đồng/ hộp ở nước ta khiến Nga, Nhật, Hàn nhập khẩu hàng loạt Từng là sản phẩm không thể thiếu trong mỗi gia đình Việt và là mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang Liên Xô cũ, Cao Sao Vàng đã có một thời gian sụt giảm mạnh và bị cạnh tranh gay gắt ngay tại thị trường trong nước. Sản phẩm đã “hồi sinh” mạnh mẽ trên các sàn thương mại điện tử toàn cầu như Amazon, eBay từ những năm 2013-2014, được bán với giá cao gấp nhiều lần so với tại Việt Nam. Nga hiện là một trong những quốc gia nhập khẩu nhiều nhất. Lý do được ưa chuộng ở nước ngoài,  Được làm từ các loại tinh dầu quý như tràm, quế, hương nhu, Hộp nhỏ gọn, bắt mắt, dễ dàng mang theo. Rẻ hơn so với các sản phẩm có công dụng tương tự ở thị trường nước ngoài.Hiện nay, Công ty CP Dược phẩm Trung Ương 3 là đơn vị sản xuất và xuất khẩu chính. Doanh nghiệp đã cải tiến sản phẩm với bao bì mới và các kích cỡ đa dạng hơn (10g, 20g) để đáp ứng nhu cầu thị trường. Sản phẩm cũng sẽ được trưng bày tại triển lãm quốc gia “Ngày hội Non sông”, khẳng định giá trị và vị thế của một thương hiệu Việt Nam lâu đời.
• Địa phương nào có số lượng ‘đại gia’ 10.000 tỷ đứng thứ 3 cả nước, chỉ sau Hà Nội và Tp.HCM? Hà Nội: Đứng đầu cả nước với 52 doanh nghiệp có vốn hóa trên 10.000 tỷ, trong đó có 11 “ông lớn” trên 100.000 tỷ. TP. Hồ Chí Minh: Xếp thứ hai với 50 doanh nghiệp trên 10.000 tỷ, trong đó có 10 doanh nghiệp trên 100.000 tỷ. Hải Phòng có 4 doanh nghiệp “đại gia” với vốn hóa trên 10.000 tỷ đồng. Danh sách bao gồm: Tài chính Hoàng Huy (TCH), Viconship (VSC), Cảng Hải Phòng (PHP) và Nhựa Tiền Phong (NTP). Tuy nhiên, một điểm đáng chú ý là Hải Phòng chưa có doanh nghiệp nào lọt vào “câu lạc bộ” 100.000 tỷ. Logistics và Cảng biển: Là lợi thế cốt lõi, được đại diện bởi Viconship và Cảng Hải Phòng. Công nghiệp và Sản xuất: Thể hiện truyền thống công nghiệp lâu đời của thành phố với đại diện là Nhựa Tiền Phong. Bất động sản: Cho thấy sự trỗi dậy năng động của lĩnh vực này qua sự góp mặt của Tài chính Hoàng Huy.
• Sau sáp nhập, tỉnh nào thành ‘ông trùm’ sản xuất ô tô của Việt Nam? Việt Nam đang là “thỏi nam châm” thu hút các nhà sản xuất ô tô lớn nhờ vị trí chiến lược. Hàng loạt nhà máy mới của các thương hiệu quốc tế và trong nước liên tục được công bố và xây dựng trên cả nước, như Škoda (Quảng Ninh), Changan (Huế), và VinFast (Hà Tĩnh). Trước sáp nhập: Vĩnh Phúc và Thái Bình là các địa phương dẫn đầu về số lượng nhà máy sản xuất ô tô. Sau sáp nhập: Tỉnh Hưng Yên mới (bao gồm cả tỉnh Thái Bình cũ) sẽ quy tụ 3 nhà máy lớn là TMT Motor, liên doanh Tasco – Geely, và nhà máy của OMODA & JAECOO (thuộc tập đoàn Chery). Tổng công suất thiết kế của các nhà máy tại Hưng Yên sau khi hoàn thiện sẽ lên tới hơn 300.000 xe/năm, đưa tỉnh này lên vị trí dẫn đầu toàn quốc.
• Brand Footprint Vietnam 2025 “gọi tên” CHIN-SU trong Hạng mục “Câu chuyện thương hiệu thành công” CHIN-SU liên tục ra mắt các sản phẩm gia vị mới, kết hợp giữa cảm hứng ẩm thực toàn cầu và khẩu vị Việt Nam. Các sản phẩm chiến lược nổi bật trong năm qua bao gồm Hạt nêm Nấm Shiitake & Tảo Kombu, Dầu hào Sò Điệp, và Dầu màng gạo cao cấp, đáp ứng nhu cầu về sự tiện lợi, dinh dưỡng và trải nghiệm vị giác mới mẻ. Thương hiệu tập trung vào sự tiện lợi cho nhịp sống hiện đại, tiêu biểu là bộ sản phẩm “Xốt Nhà Hàng”. Các loại xốt này (xốt kho tàu, gà chiên nước mắm, xốt nướng, lẩu Thái…) giúp người tiêu dùng dễ dàng chế biến những món ăn chuẩn vị nhà hàng ngay tại nhà, tiết kiệm thời gian và khơi dậy cảm hứng nấu nướng. CHIN-SU xây dựng một “thế giới gia vị cay” phong phú để phục vụ nhóm khách hàng yêu thích vị cay. Các sản phẩm đa dạng bao gồm Tương ớt Sriracha, Tương ớt Cay 100, xốt muối ớt xanh/đỏ, Tiêu đen Đắk Lắk, và muối tôm chua cay, giúp thương hiệu củng cố vị thế dẫn đầu trong ngách thị trường này. CHIN-SU không chỉ hiện diện trong bếp mà còn kết nối mạnh mẽ với đời sống tinh thần của người trẻ. Thương hiệu xuất hiện một cách tự nhiên trong các chương trình giải trí được yêu thích như “2 Ngày 1 Đêm”, “Xuân Hạ Thu Đông, Rồi Lại Xuân”, “Gia Đình Haha”, biến mình thành một biểu tượng gắn liền với sự sáng tạo, niềm vui và năng lượng tích cực.
• [Case-study] PNJ và “Giấc Mơ Lọ Lem” – Khi CSR chạm tới cảm xúc, thương hiệu chạm tới trái tim | bởi Mai Trâm | Brands Vietnam PNJ, với tuyên ngôn “tôn vinh vẻ đẹp của con người và cuộc sống”, nhận thấy trẻ em gái yếu thế thường bị bỏ qua về mặt nuôi dưỡng tâm hồn và sự tự tin. Khơi dậy sự tự tin và nhận thức về vẻ đẹp bên trong lẫn bên ngoài cho các bé gái yếu thế, đồng thời khẳng định cam kết phát triển bền vững của PNJ. Phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên để tiếp cận đúng đối tượng thụ hưởng. Bắt tay với các thương hiệu như Tòhe, Rabity, Biti’s, Cocoon để cộng hưởng sức mạnh. Khách hàng có thể đóng góp vào dự án thông qua việc mua các sản phẩm trong bộ sưu tập Kind Heart (Trái Tim Tử Tế). Hoa hậu H’Hen Niê, với câu chuyện vượt khó đầy cảm hứng, được chọn làm đại sứ để lan tỏa thông điệp một cách mạnh mẽ. Chạm đến ước mơ thầm kín của các bé gái, biến PNJ và các đối tác thành “bà tiên đỡ đầu” hiện thực hóa giấc mơ đó. Tổ chức chuỗi 6 ngày hội trên toàn quốc dành cho 600 “nàng Lọ Lem”. Tại đây, các em được trải nghiệm hóa thân thành công chúa, tham gia workshop kỹ năng mềm và tỏa sáng trên sân khấu cùng H’Hen Niê. Chiến dịch được triển khai bài bản qua họp báo, video cảm động, hoạt động trên mạng xã hội với sự tham gia của KOLs, và phủ sóng rộng rãi trên các kênh truyền thông lớn, lọt vào Top 8 chiến dịch cộng đồng nổi bật 5 tháng đầu năm 2025.
• Tổng giám đốc startup Việt từng huy động được hơn 50 triệu USD vừa giải thể: Từng làm ở VIB, VPBank trước khi khởi nghiệp, thua kiện công ty cũ ở Singapore vì không trung thực – Khởi nghiệp – Khởi sự Doanh Nghiệp – Phát triển Sự Nghiệp Telio đã ngừng hoạt động vào cuối năm 2024 sau khi không thể huy động thêm vốn hoặc tìm được bên mua lại. Công ty đã cạn kiệt dòng tiền. Khoảng 400 nhân viên bị sa thải. Mặc dù đã cố gắng cắt giảm chi phí và tái cấu trúc hoạt động, những nỗ lực này được cho là “quá muộn” sau giai đoạn mở rộng quá nhanh ban đầu. Công ty không thể vượt qua các thách thức cố hữu của ngành như chi phí vận hành cao và biên lợi nhuận mỏng. Telio từng rất thành công trong việc gọi vốn, huy động được tổng cộng 52,5 triệu USD từ các quỹ đầu tư lớn như Tiger Global, Peak XV và VNG. Đây là startup thứ hai của ông Bùi Sỹ Phong thất bại, sau dự án ví di động OnOnPay cũng đã ngừng hoạt động trước đó. Năm 2021, Tòa án Cấp cao Singapore đã ra phán quyết yêu cầu ông Bùi Sỹ Phong phải chuyển nhượng cổ phần của mình tại Telio cho công ty cũ là OnOnPay (OOPA) và bồi thường một khoản tiền lớn. Năm 2021, Tòa án Cấp cao Singapore đã ra phán quyết yêu cầu ông Bùi Sỹ Phong phải chuyển nhượng cổ phần của mình tại Telio cho công ty cũ là OnOnPay (OOPA) và bồi thường một khoản tiền lớn. Tòa án xác định ông Phong đã “không trung thực” với các nhà đầu tư cũ. Cụ thể, ông đã sử dụng các nguồn lực (mạng lưới, nhân sự, tài sản trí tuệ) của OnOnPay để phát triển Telio và không thông báo cho các cổ đông của công ty cũ về các hoạt động gọi vốn cho dự án mới của mình. Tòa án khẳng định Telio về bản chất là tài sản thuộc về OnOnPay, vì nó được thành lập dựa trên “sự tin tưởng của các nhà đầu tư dành cho OOPA”.

Vĩ mô

• Áp lực điều hành tỷ giá: Năm 2025, đồng Việt Nam (VND) đang phải đối mặt với áp lực mất giá đáng kể trong bối cảnh đồng USD tăng giá mạnh trên toàn cầu và các yếu tố nội tại của nền kinh tế. Tính đến ngày 20/8/2025, tỷ giá USD/VND đã tăng 3,8% so với đầu năm và 5,6% so với cùng kỳ năm trước. Tình hình này buộc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) phải triển khai đồng bộ nhiều biện pháp can thiệp quyết liệt để ổn định thị trường. Chỉ số DXY (đo lường sức mạnh của USD so với rổ tiền tệ) duy trì ở mức cao và được dự báo sẽ tiếp tục cho đến cuối năm 2025, khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự kiến bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất vào quý III. Điều này gây áp lực lên hầu hết các đồng tiền khác, bao gồm cả VND. Ngoài ra, trong 7 tháng đầu năm, Việt Nam ghi nhận mức thâm hụt cán cân thanh toán tổng thể là 2 tỷ USD. Nguyên nhân là do dòng vốn chảy ra (các doanh nghiệp FDI chuyển lợi nhuận về nước, trả nợ vay nước ngoài) trong khi thặng dư tài khoản vãng lai bị thu hẹp, dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung ngoại tệ. Cuối cùng, quan trọng, nền kinh tế đối mặt với bài toán khó.  Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2026, Việt Nam cần duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng (lãi suất thấp) để hỗ trợ doanh nghiệp và nền kinh tế, đồng thời hính sách lãi suất thấp lại đi ngược với mục tiêu ổn định tỷ giá, vì nó làm giảm sức hấp dẫn của việc nắm giữ VND. Đối mặt với áp lực lớn, NHNN đã bán ra một lượng lớn USD để can thiệp trực tiếp vào thị trường, ước tính khoảng 2,8 tỷ USD, nhằm tăng nguồn cung và hạ nhiệt tỷ giá. NHNN liên tục phát hành tín phiếu để hút bớt lượng tiền đồng dư thừa trong hệ thống ngân hàng. Việc này làm giảm thanh khoản VND, khiến việc đầu cơ, găm giữ USD trở nên đắt đỏ hơn, qua đó giảm áp lực lên tỷ giá. NHNN đã sử dụng các công cụ như hoán đổi ngoại tệ (swap) và hợp đồng kỳ hạn để điều tiết thanh khoản ngoại tệ ngắn hạn một cách linh hoạt.
• Nhà đầu tư Hàn Quốc đẩy mạnh đầu tư tại Hải Phòng: Hàn Quốc hiện là quốc gia dẫn đầu về tổng vốn đầu tư tại Hải Phòng với khoảng 16 tỷ USD qua 186 dự án, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực công nghệ cao như điện tử, linh kiện ô tô. Các tập đoàn lớn như LG, SK, Hyosung đã có mặt tại đây.Niềm tin vào môi trường đầu tư của thành phố được thể hiện qua các dự án mới quy mô lớn gần đây, nổi bật là dự án logistics 44,5 triệu USD của Tập đoàn Jeil và nhà máy sản xuất vật liệu pin xe điện 20 triệu USD của INNOX Holdings. Các doanh nghiệp Hàn Quốc khẳng định sẽ tiếp tục nghiên cứu và triển khai thêm nhiều dự án mới, đánh giá cao sự cởi mở của lãnh đạo thành phố và tiềm năng phát triển của Hải Phòng.
• Hạ tầng nâng tăng trưởng: Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ chi tiêu cho hạ tầng cao nhất khu vực (khoảng 5,7% GDP). Tuy nhiên, chất lượng tổng thể của hạ tầng (đường cao tốc, cảng biển, sân bay) vẫn còn đi sau so với các nước phát triển hơn trong khu vực như Singapore, Malaysia, Thái Lan. Năng lực hạ tầng còn hạn chế, thể hiện qua việc quá tải tại các sân bay lớn, quy mô cảng biển chưa tương xứng với các trung tâm trung chuyển hàng đầu, và mật độ cao tốc còn thấp. Chuyên gia từ Dragon Capital khẳng định, chiến lược cốt lõi của Việt Nam trong 5-10 năm tới là phát triển sức mạnh nội tại, thay vì chỉ phụ thuộc vào các yếu tố bên ngoài. Nền tảng để hiện thực hóa sức mạnh này là một cuộc cách mạng về hạ tầng, với tầm nhìn đến năm 2040 Việt Nam sẽ sở hữu mạng lưới hạ tầng đồng bộ hàng đầu khu vực. Dự án này được xem là trọng tâm, có khả năng tái cấu trúc toàn bộ nền kinh tế, nâng cao hiệu quả logistics và củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.  Đầu tư hạ tầng không chỉ giúp kết nối các vùng kinh tế mà còn là “vốn mồi” thu hút mạnh mẽ dòng vốn FDI và thúc đẩy khu vực tư nhân phát triển. Việc huy động vốn khổng lồ cho các dự án hạ tầng có nguy cơ làm gia tăng nhanh chóng nợ công nếu các dự án không được triển khai hiệu quả và tạo ra giá trị kinh tế tương xứng.
• Lấy công nghệ sản xuất làm đòn bẩy để phát triển kinh tế xanh: Quảng Ninh đang quyết tâm chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ “nâu” sang “xanh”, lấy công nghệ làm nền tảng để xây dựng nền kinh tế thân thiện với môi trường, nâng cao năng suất và chất lượng sống. Các doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ cao như lồng bè nhựa HDPE thông minh, công nghệ AI để cho ăn tự động (Tập đoàn Trường Phát), hay lai tạo giống tôm chịu lạnh và kiểm soát chất lượng bằng phòng xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế (Việt Úc – Quảng Ninh). Tỉnh cũng đẩy mạnh cấp mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc bằng công nghệ điện toán đám mây. Các doanh nghiệp lớn như TKV đang đầu tư hàng nghìn tỷ đồng vào chuyển đổi số, tự động hóa và ứng dụng robot trong hầm lò để tăng năng suất và an toàn. Các công ty con cũng áp dụng phần mềm quản lý thiết bị, GPS để tối ưu hóa vận hành. Tỉnh đang đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các dự án điện gió ngoài khơi và điện mặt trời. Đã thành lập Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Đông Triều để nghiên cứu và trình diễn các mô hình sản xuất thông minh. Các khu công nghiệp mới được xây dựng theo tiêu chuẩn xanh, với hệ thống xử lý chất thải hiện đại.
• Nhiều tổ chức đầu tư chứng khoán Việt Nam hiện đang nắm giữ hàng trăm tỷ USD Bitcoin, Ethereum: Các “cá mập” như VanEck (thông qua VNM ETF) và BlackRock (trước đây qua iShares Frontier & Select EM ETF) đã và đang là những nhà đầu tư tổ chức quan trọng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Do Việt Nam vẫn là thị trường cận biên, phần vốn mà các quỹ này phân bổ vào cổ phiếu Việt chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong tổng tài sản quản lý khổng lồ của họ. Trên phạm vi toàn cầu, các tổ chức này đang ngày càng gia tăng tỷ trọng đầu tư vào tài sản số. Tổng tài sản của các quỹ ETF tài sản số đã vượt 168 tỷ USD. Kể từ khi được chấp thuận, các quỹ ETF Bitcoin đã thu hút dòng vốn khổng lồ, với tổng tài sản quản lý đạt gần 145 tỷ USD. Trong đó, iShares Bitcoin Trust (IBIT) của BlackRock là quỹ lớn nhất với quy mô xấp xỉ 82 tỷ USD. Các quỹ ETF Ethereum cũng đang thu hút dòng vốn mạnh mẽ, với tổng quy mô đã vượt 23 tỷ USD. BlackRock và VanEck cũng là những người chơi chính trong mảng này. Đầu tư thông qua ETF giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro và chi phí so với việc đầu tư trực tiếp vào tiền mã hóa, nhờ được vận hành và bảo mật bởi các tổ chức tài chính lớn. Việc Luật Công nghiệp công nghệ số lần đầu tiên đưa khái niệm “tài sản mã hóa” vào khung pháp lý được xem là một bước tiến quan trọng.
• ‘Động thái lạ’ của doanh nghiệp vàng sau quyết định xóa sổ độc quyền Giá bán ra vàng miếng SJC vẫn tăng mạnh, đạt mốc kỷ lục mới 128 triệu đồng/lượng. Trái ngược với giá bán, các doanh nghiệp vàng lớn đồng loạt giảm mạnh giá mua vào và nới rộng chênh lệch mua-bán lên tới 2 triệu đồng/lượng. Một số nơi thậm chí không dám thu mua vàng miếng. Động thái này hoàn toàn ngược lại với giai đoạn trước đó, khi các doanh nghiệp liên tục tăng giá mua để “hút” vàng miếng từ thị trường. Chính phủ đã ban hành Nghị định 232, xóa bỏ thế độc quyền sản xuất vàng miếng của SJC. Theo đó, các doanh nghiệp và ngân hàng đủ điều kiện (vốn điều lệ lớn) sẽ được cấp phép sản xuất vàng miếng.  Việc cho phép nhiều đơn vị cùng tham gia sản xuất được kỳ vọng sẽ làm tăng nguồn cung vàng miếng cho thị trường, phá vỡ tình trạng khan hiếm trước đây. “Động thái lạ” của các doanh nghiệp được cho là hành động phòng ngừa rủi ro. Họ lo ngại rằng khi nguồn cung tăng lên trong tương lai, giá vàng SJC sẽ giảm, do đó họ giảm giá mua vào ngay từ bây giờ để tránh thua lỗ. Chuyên gia Đinh Trọng Thịnh dự báo: Đà tăng “phi mã” của giá vàng SJC có thể sẽ dừng lại. Chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới (hiện gần 20 triệu đồng/lượng) sẽ giảm dần trong thời gian tới. Ngân hàng Nhà nước cần quản lý chặt thị trường để tránh “vàng hóa” nền kinh tế. Việc cải cách thị trường vàng cần gắn với mục tiêu thu hút vốn cho sản xuất kinh doanh, không chỉ để thỏa mãn nhu cầu tích trữ.
• Kinh tế Việt Nam 80 năm: Cuộc ‘đại phẫu’ 1986 và quyết định lịch sử ‘đổi mới lần hai’ Từ một nền kinh tế thuần nông (nông nghiệp chiếm 36,76% GDP năm 1986), Việt Nam đã chuyển dịch thành công sang cơ cấu công nghiệp – dịch vụ, với tỷ trọng nông nghiệp chỉ còn 11,8% hiện nay. Kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt hơn 786 tỷ USD, gấp 267 lần so với năm 1986, với 9 năm liên tiếp xuất siêu. Từ chỗ thiếu lương thực, Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới.  Việt Nam vươn lên mạnh mẽ, xếp hạng 44/133 về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, với tiềm lực kinh tế số và công nghiệp công nghệ số ngày càng phát triển. Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Bích Lâm, nếu Đổi Mới 1986 là quyết định “sống còn” để giải cứu nền kinh tế khỏi khủng hoảng, thì “Đổi Mới lần hai” là điều kiện tiên quyết để Việt Nam bứt phá, phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Năng lượng

• Vì sao cần sửa đổi Nghị định 72 về cơ chế, thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân? | Tạp chí Năng lượng Việt Nam Mặc dù năm 2024 đã có lãi sau khi tăng giá điện, EVN vẫn còn khoản lỗ lũy kế lên tới hơn 44.000 tỷ đồng (tính đến cuối 2024) từ giai đoạn 2022-2023. Nếu khoản lỗ này không được xử lý, EVN sẽ không bảo toàn được vốn nhà nước, không có vốn tái đầu tư và khó vay vốn mới, đe dọa trực tiếp đến an ninh cung cấp điện. Dự thảo sửa đổi nhằm mục đích cho phép EVN thu hồi các khoản chi phí hợp lý, hợp lệ chưa được tính vào giá điện trong các giai đoạn trước (chính là khoản lỗ lũy kế). Việc phân bổ khoản lỗ này vào giá điện được cho là không trái với Luật Điện lực và Luật Giá, vốn cho phép yếu tố hình thành giá bao gồm cả “khoản lỗ (nếu có)”. Để việc tăng giá điện được người dân đồng thuận, bài viết nhấn mạnh ngành điện và các cơ quan quản lý cần: Cung cấp số liệu chính xác, trung thực về các khoản lỗ, phân định rõ đâu là do nguyên nhân khách quan (giá đầu vào tăng cao) và đâu là do quản trị yếu kém; Cần vào cuộc để xác minh, làm rõ và loại bỏ các chi phí không hợp lý ra khỏi giá thành sản xuất điện. Sửa đổi Nghị định 72 chỉ là giải pháp tình thế. Vấn đề căn cơ là phải đẩy nhanh lộ trình thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh để chấm dứt nghịch lý “đầu vào theo giá thị trường, đầu ra theo giá nhà nước quy định”. Các chính sách hỗ trợ cho hộ nghèo cần được tách riêng vào quỹ an sinh xã hội, không “bao cấp” trong giá điện để không làm méo mó cơ chế thị trường. Lợi ích của thị trường cạnh tranh: Thu hút các thành phần kinh tế khác tham gia đầu tư vào ngành điện. Người tiêu dùng sẽ có quyền lựa chọn nhà cung cấp có giá và dịch vụ tốt nhất. EVN sẽ không còn bị mang tiếng là “độc quyền”.
• Cần thống nhất sự khác biệt trong chính sách phát triển nguồn điện khí/LNG ở Việt Nam | Tạp chí Năng lượng Việt Nam Theo Quy hoạch điện VIII, đến năm 2030, Việt Nam cần phát triển thêm hàng chục nghìn MW điện khí/LNG. Tuy nhiên, hiện tại mới chỉ có dự án LNG Nhơn Trạch 3-4 và Ô Môn 4 (dùng khí Lô B) là có khả năng triển khai đúng hạn. Nếu các dự án này không vào vận hành đúng tiến độ, hệ thống điện sẽ thiếu nguồn chạy nền ổn định, dẫn đến không thể phát triển thêm năng lượng tái tạo (điện gió, mặt trời), gây nguy cơ thiếu điện cho phát triển kinh tế. Bài viết chỉ ra 5 điểm khác biệt lớn trong quan điểm, dẫn đến bế tắc trong đàm phán hợp đồng mua bán điện (PPA) và khí (GSA): Cơ chế Giá Công suất: Nhà đầu tư (đặc biệt là tư nhân): Yêu cầu có khoản thanh toán cố định cho chi phí đầu tư (phí công suất), bất kể sản lượng điện phát lên lưới. Cơ quan quản lý: Cho rằng cơ chế này chưa có quy định áp dụng rộng rãi, nếu chỉ áp dụng cho một vài dự án sẽ gây bất bình đẳng so với các nhà máy điện IPP khác; Chuyển ngang Nghĩa vụ Bao tiêu Khí: Nhà đầu tư: Yêu cầu EVN phải chịu trách nhiệm thanh toán nếu hệ thống không huy động đủ sản lượng điện, dẫn đến vi phạm cam kết bao tiêu khí trong hợp đồng GSA. Cơ quan quản lý: Cho rằng việc huy động điện phải tuân thủ các quy định của thị trường và nhu cầu hệ thống, không thể cam kết bao tiêu tuyệt đối; Chấm dứt Hợp đồng Trước thời hạn: Nhà đầu tư: Yêu cầu Chính phủ phải mua lại dự án theo giá trị còn lại nếu hợp đồng bị chấm dứt sớm do các yếu tố không phải lỗi của họ. Cơ quan quản lý: Cho rằng đây là cơ chế của dự án BOT, không áp dụng cho dự án IPP, và EVN không có thẩm quyền đàm phán về nghĩa vụ của Chính phủ; Điều chỉnh theo Tỷ giá Hối đoái: Nhà đầu tư: Yêu cầu các chi phí bằng ngoại tệ trong giá điện phải được tính bằng USD; Cơ quan quản lý: Việc này cần sự cho phép của Ngân hàng Nhà nước vì trái với Pháp lệnh Ngoại hối hiện hành. Luật Điều chỉnh khi có Tranh chấp: Nhà đầu tư: Đề xuất áp dụng luật Anh hoặc luật nước ngoài tương đương cho các vấn đề mà luật Việt Nam chưa quy định rõ. Cơ quan quản lý (EVN): Cần tự thỏa thuận nhưng phải đảm bảo không có rủi ro pháp lý và bảo vệ tối đa lợi ích của Nhà nước.
• Công nghệ và tổ chức thi công nhà máy điện hạt nhân – Gợi ý thể chế áp dụng cho Việt Nam | Tạp chí Năng lượng Việt Nam Xây dựng NMĐHN phức tạp và đòi hỏi các yêu cầu nghiêm ngặt hơn nhiều so với các công trình công nghiệp thông thường. Công trình bao gồm nhiều khu vực phức tạp (đảo hạt nhân, đảo tua bin) đòi hỏi sự tích hợp kỹ thuật ở mức độ cao. Các cấu kiện hạt nhân phải được thi công với độ chính xác cực cao và chất lượng phải được kiểm soát chặt chẽ, có khả năng truy vết trong suốt vòng đời. Đây là thách thức lớn nhất. Bất kỳ sự thiếu đồng bộ nào cũng có thể dẫn đến chậm trễ, đội vốn và rủi ro an toàn nghiêm trọng. Bài viết nhấn mạnh các công nghệ hiện đại đã được chứng minh hiệu quả trên thế giới, mà Việt Nam cần tiếp cận: Sử dụng bê tông khối lớn, bê tông tự đầm (SCC) có khả năng chịu bức xạ và được giám sát bằng cảm biến thông minh; Thi công mô-đun hóa (Modularization): Đây là xu hướng chủ đạo, giúp rút ngắn tiến độ, nâng cao chất lượng và giảm rủi ro tại công trường; Công nghệ số tích hợp: Mô hình thông tin công trình (BIM) là công cụ không thể thiếu, kết hợp với Trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data) và Nền tảng song sinh kỹ thuật số (Digital Twin) để quản lý toàn diện dự án từ thiết kế, tiến độ đến chi phí và vận hành; Các kỹ thuật chuyên ngành: Như lắp đặt thiết bị siêu trường siêu trọng, công nghệ hàn và kiểm tra không phá hủy (NDT) theo các tiêu chuẩn quốc tế (ASME, RCC-M). Đối với một quốc gia mới như Việt Nam, các thách thức lớn nhất bao gồm: Chuỗi cung ứng và nhà thầu trong nước chưa đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật cao; Hệ thống pháp quy cần được hoàn thiện để tránh chậm trễ; Đòi hỏi một hệ thống quản lý tích hợp, đa tầng và chặt chẽ. Bài viết nhấn mạnh mô hình giám sát ba bên (chủ đầu tư – nhà thầu – cơ quan pháp quy) như tại UAE là một hình mẫu thành công.
• Máy biến áp 70 MVA-132/33 kV đầu tiên của Việt Nam xuất khẩu sang Australia | Tạp chí Năng lượng Việt Nam Tổng công ty Thiết bị điện Đông Anh (EEMC) đã chế tạo và xuất khẩu thành công máy biến áp 70 MVA – 132/33 kV đầu tiên sang thị trường Australia. Đây là loại máy biến áp có cấp điện áp cao và đòi hỏi các yêu cầu kỹ thuật phức tạp, do đội ngũ của EEMC tự thiết kế và chế tạo. Australia là một thị trường có yêu cầu kỹ thuật cực kỳ khắt khe, đặc biệt về độ an toàn, khả năng chịu sét và vận hành trong môi trường nhiệt độ cao. Sản phẩm đã vượt qua quá trình nghiệm thu với 18 hạng mục thử nghiệm dưới sự giám sát trực tiếp của các chuyên gia Australia, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế nghiêm ngặt. Việc xuất khẩu thành công sản phẩm này không chỉ khẳng định chất lượng và uy tín của thương hiệu EEMC mà còn là một minh chứng cho năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp Việt Nam trên thị trường toàn cầu, hưởng ứng chủ trương xây dựng một nền kinh tế tự chủ.
• Thể chế hóa kinh nghiệm vận hành để phát triển điện hạt nhân an toàn ở Việt Nam | Tạp chí Năng lượng Việt Nam OPEX là gì? Là hệ thống thu thập, phân tích và chia sẻ kinh nghiệm, sự cố và các bài học rút ra từ quá trình vận hành các nhà máy điện hạt nhân (NMĐHN) trên toàn cầu, do các tổ chức như IAEA, OECD/NEA và WANO điều phối. Thực trạng 2023: Dù không có sự cố nghiêm trọng, các dữ liệu OPEX toàn cầu cho thấy các sự cố vẫn chủ yếu bắt nguồn từ sai sót con người (chiếm 35%), hư hỏng thiết bị, và thiếu sót trong bảo trì. Điều này nhấn mạnh rằng an toàn hạt nhân không chỉ phụ thuộc vào công nghệ mà còn vào con người và quy trình. Các sự cố nghiêm trọng trong quá khứ không bắt nguồn từ yếu tố kỹ thuật đơn thuần mà chủ yếu do thiếu sót trong tổ chức, văn hóa an toàn và không khai thác hiệu quả dữ liệu OPEX. Theo tiêu chuẩn của IAEA, “kinh nghiệm vận hành” cần được tham khảo từ nhiều nguồn, không chỉ giới hạn ở các nhà máy có “công nghệ tương tự” như quy định hiện tại của Luật Năng lượng Nguyên tử Việt Nam. Điều này cho thấy cần một cách tiếp cận học hỏi chủ động và rộng rãi hơn.
• Trí tuệ nhân tạo đang ‘viết lại’ quy tắc quy hoạch, quản lý ngành năng lượng? | Tạp chí Năng lượng Việt Nam Nhu cầu điện năng cho các trung tâm dữ liệu (phần lớn phục vụ AI) tại Hoa Kỳ dự kiến sẽ tăng hơn ba lần từ 25 GW (2024) lên 80 GW vào năm 2030. Tại các “thủ phủ” trung tâm dữ liệu như bang Virginia, công ty điện lực Dominion Energy đã phải tăng gấp ba lần dự báo phụ tải và chuyển hướng sang xây dựng thêm các nhà máy điện khí mới thay vì chỉ tập trung vào năng lượng sạch. Các nhà phát triển năng lượng dường như chưa sẵn sàng. Các “gã khổng lồ” công nghệ như Microsoft và Meta đang phải tự tìm cách đảm bảo nguồn cung, từ việc nỗ lực tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân cũ đến xây dựng các nhà máy điện khí mới. Các địa phương đang phải đối mặt với bài toán khó: phân bổ nguồn điện cho ai và lấy điện từ đâu? Điều này dẫn đến sự ra đời của các mô hình giá và hợp đồng được “đo ni đóng giày” riêng cho các khách hàng siêu lớn (như các tập đoàn AI). Các biểu giá đặc thù cho các trung tâm dữ liệu đang được áp dụng, nhưng câu hỏi ai sẽ chi trả cho việc nâng cấp lưới điện vẫn còn bỏ ngỏ. Liệu người tiêu dùng thông thường có phải “trợ cấp” cho việc nâng cấp lưới điện chỉ để phục vụ một số ít khách hàng siêu lớn không? Liệu các thỏa thuận riêng giữa các tập đoàn lớn có làm suy yếu sự giám sát của công chúng không? Mặc dù nhu cầu hiện tại rất lớn, việc dự báo chính xác nhu cầu năng lượng dài hạn của AI là cực kỳ khó khăn. Việc ước tính quá cao có thể dẫn đến các quyết định đầu tư kém hiệu quả. Bài viết kết luận bằng một câu hỏi mang tính triết lý: Khi AI tiến lên, câu hỏi không phải là liệu máy móc có hoạt động hay không, mà là “ai và cái gì sẽ bị bỏ lại phía sau?”.

Tin khác về Đông Nam Á

Thái Lan

• Thai Border Trade with Cambodia and Myanmar Plunges into Crisis: Với Campuchia: Tất cả các cửa khẩu biên giới đã bị đóng cửa hoàn toàn kể từ ngày 23/6/2025. Với Myanmar: Gần như tất cả các cửa khẩu, bao gồm cả cửa khẩu huyết mạch Mae Sot-Myawaddy, đã bị đóng cửa đột ngột từ ngày 14/8/2025. Sự đóng cửa này đe dọa làm sụt giảm nghiêm trọng tổng giá trị thương mại 570 tỷ baht mà Thái Lan có với hai nước này trong năm 2024. Với Campuchia: Thái Lan có thể mất hơn 120 tỷ baht kim ngạch xuất khẩu chỉ trong nửa cuối năm 2025. Việc đóng cửa 5 cửa khẩu chính gây thiệt hại ước tính 11,65 tỷ baht mỗi tháng và có thể làm giảm GDP của Thái Lan khoảng 0,31% nếu kéo dài cả năm. Với Myanmar: Việc đóng cửa đã làm ngưng trệ dòng chảy thương mại chiếm tới hơn 80% tổng thương mại song phương. Hàng trăm xe tải đang bị mắc kẹt tại biên giới. Chính phủ Myanmar viện dẫn lý do cần kiểm soát nhập khẩu lậu, chống thất thu thuế và tăng dự trữ ngoại hối. Tình hình này càng thêm trầm trọng do nền kinh tế Myanmar vốn đã mong manh sau cuộc đảo chính năm 2021. Các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Thái Lan sang Campuchia như thực phẩm, đồ uống, xe cộ và hóa chất bị ảnh hưởng nặng nề. Nguồn cung các mặt hàng quan trọng từ Campuchia (khoai mì, kim loại) và Myanmar bị gián đoạn, khiến các doanh nghiệp Thái Lan dọc biên giới phải ngừng hoạt động ngay lập tức.
• Thai rice exports hit by India stock release, rising competition: Ấn Độ có kế hoạch xả kho 20 triệu tấn gạo để dọn đường cho vụ mùa mới. Động thái này có nguy cơ đẩy giá gạo xuất khẩu thế giới xuống mức rất thấp (chỉ còn 280-300 USD/tấn), gây áp lực cạnh tranh cực lớn lên gạo trắng 5% của Thái Lan (hiện đang có giá 365-370 USD/tấn). Giá lúa trong nước của Thái Lan cũng đã giảm mạnh, khiến nông dân gặp khó khăn dù đã có sự hỗ trợ từ chính phủ. Việt Nam đã thay đổi chiến lược, tập trung hoàn toàn vào xuất khẩu các loại gạo cao cấp, đặc biệt là giống gạo “ST” (thơm, mềm). Gạo ST đang ngày càng được ưa chuộng trên thị trường quốc tế, đặc biệt là Hoa Kỳ, với giá bán cạnh tranh (800-850 USD/tấn). Điều này đang tạo ra mối đe dọa trực tiếp, làm suy yếu thị phần của gạo Jasmine Thái Lan (giá khoảng 1.050 USD/tấn) trong phân khúc cao cấp. Xung đột biên giới Thái Lan – Campuchia cũng có nguy cơ làm gạo Phka Rumduol của Campuchia chảy sang Việt Nam, sau đó được chế biến và xuất khẩu để cạnh tranh trực tiếp với gạo Jasmine Thái. Indonesia: Thông báo không nhập khẩu gạo trong năm nay do được mùa trong nước. Philippines: Tạm dừng nhập khẩu gạo trong 60 ngày (tháng 9 và 10) để ổn định giá nội địa. Nhật Bản: Mở cửa thị trường cho gạo Mỹ, có khả năng làm giảm lượng gạo nhập khẩu từ Thái Lan.
• 4 startups revolutionise food tech to push Thai cuisine onto the global stage Các startup này đều được hỗ-trợ bởi chương-trình tăng-tốc “Thai Kitchen” của Cơ-quan Đổi-mới Quốc-gia Thái-lan (NIA). Fruii Coconut Gummies (của Chiwadi Products): Kẹo dẻo mật hoa dừa, ít đường, giá trị cao. Sử dụng 100% mật hoa dừa tinh khiết, áp dụng kỹ thuật sản xuất giữ lại tối đa chất dinh dưỡng tự nhiên. Sản phẩm có chỉ số đường huyết thấp, không chất bảo quản, đáp ứng xu hướng ăn vặt lành mạnh. Đây là một cách tiếp cận mới để tạo ra sản phẩm giá trị gia tăng từ dừa, một thế mạnh của Thái Lan. Mallkam (của Sawangpat): Nâng tầm me thành “nguyên liệu thông minh”. Sử dụng “công nghệ herden” (chế biến lai) và cô đặc ở nhiệt độ thấp để sản xuất nước cốt me pha sẵn, giúp giữ lại hương vị, màu sắc và dưỡng chất tự nhiên. Chuyển đổi một nguyên liệu truyền thống (me) thành một sản phẩm tiện lợi, dễ sử dụng cho cả ngành công nghiệp thực phẩm và người tiêu dùng cuối, đồng thời nâng cao hình ảnh và giá trị cho nông sản địa phương. Ace Star International: Thêm giá trị cho trái cây Thái bằng công nghệ sấy thăng hoa. Áp dụng phương pháp sấy thăng hoa (freeze-dry) để loại bỏ hoàn toàn nước mà không dùng nhiệt độ cao, giúp giữ nguyên giá trị dinh dưỡng của trái cây. Tạo ra các sản phẩm ăn vặt lành mạnh (mít, nhãn, chôm chôm sấy) và các món tráng miệng độc đáo như xôi xoài, xôi sầu riêng sấy thăng hoa có thể bảo quản lâu dài. Điều này giúp giải quyết vấn đề được mùa mất giá cho nông dân và mở ra cơ hội xuất khẩu quanh năm. Naive Innova: Trân châu nổ (popping boba) chứa thảo dược Thái Lan. Sử dụng công nghệ đóng gói vi nang (encapsulation) để bọc các chiết xuất thảo dược (nghệ, tảo đỏ, diếp cá…) vào trong các viên trân châu. “Hiện đại hóa” các bài thuốc thảo dược truyền thống, giúp chúng trở nên dễ sử-dụng và ngon-miệng hơn đối-với người-tiêu-dùng hiện-đại, đặc-biệt là giới-trẻ, những người thường e-ngại mùi-vị của thảo-dược.
• New Incentives to Transform Thailand into an EV Export Hub Chính phủ đã sửa đổi chính sách, cho phép mỗi xe EV sản xuất để xuất khẩu được tính tương đương 1,5 đơn vị trong hạn ngạch sản xuất nội địa (thay vì tỷ lệ 1:1 như trước đây). Khuyến khích các nhà sản xuất sử dụng Thái Lan làm cơ sở xuất khẩu xe điện ra toàn cầu. Chính sách này được kỳ vọng sẽ làm tăng vọt lượng xe EV xuất khẩu từ 12.500 chiếc (năm 2025) lên 52.000 chiếc vào năm 2026. Động thái này diễn ra trong bối cảnh sản lượng xe điện tại Thái Lan đang tăng trưởng đột phá, với mức tăng hơn 550% trong tháng 7/2025 và gần 400% trong 7 tháng đầu năm so với cùng kỳ. Hãng xe điện Trung Quốc BYD đã trở thành công ty đầu tiên hưởng lợi từ chính sách này khi xuất khẩu một lô xe điện Dolphin sang châu Âu.
• BYD begins exporting Dolphin EVs from Thailand to Europe  Lô hàng đầu tiên gồm 959 chiếc xe điện Dolphin (phiên bản tay lái nghịch) đã được xuất khẩu từ Thái Lan sang các thị trường châu Âu như Đức, Bỉ và Hà Lan. Ban đầu, nhà máy của BYD tại Rayong (Thái Lan) được thiết kế để sản xuất xe tay lái thuận phục vụ thị trường nội địa và các nước ASEAN. Tuy nhiên, công ty đã quyết định mở rộng sản xuất sang cả xe tay lái nghịch để phục vụ xuất khẩu. Chính sách EV 3.0 của Thái Lan yêu cầu các nhà sản xuất phải sản xuất xe trong nước để bù lại cho số lượng xe nhập khẩu đã được hưởng ưu đãi thuế và trợ cấp. BYD, với tư cách là thương hiệu EV hàng đầu tại Thái Lan, có nghĩa vụ sản xuất bù rất lớn (khoảng 30.000 xe). Việc chỉ bán trong nước là không đủ để đáp ứng nghĩa vụ này. Do đó, xuất khẩu trở thành một giải pháp chiến lược để đẩy nhanh việc hoàn thành hạn ngạch sản xuất bù. Việc xuất khẩu giúp công ty hoàn thành nghĩa vụ với chính phủ, mở rộng thị trường và tránh tình trạng dư thừa nguồn cung, gây méo mó thị trường nội địa Thái Lan. Các xe xuất khẩu không cần phải chi trả trợ cấp, giúp tiết kiệm ngân sách, đồng thời củng cố vị thế của Thái Lan như một trung tâm sản xuất và xuất khẩu xe điện.
• Thailand urged to boost investment, exports and overhaul economy to match Vietnam Nửa đầu năm 2025, Việt Nam thu hút 21,51 tỷ USD vốn FDI, tăng 32,6% so với cùng kỳ. Dòng vốn đổ mạnh vào các lĩnh vực sản xuất, bất động sản và công nghệ, với Singapore và Trung Quốc là các nhà đầu tư hàng đầu. Mặc dù số đơn xin ưu đãi đầu tư tại Thái Lan cũng tăng mạnh (737,6 tỷ baht), các chuyên gia cảnh báo rằng các nhà đầu tư lớn như Trung Quốc và Hàn Quốc đang có dấu hiệu giảm quan tâm đến Thái Lan và chuyển hướng sang Việt Nam. Theo Viện Nghiên cứu Phát triển Thái Lan (TDRI), để cạnh tranh hiệu quả, Thái Lan cần giải quyết khẩn cấp ba điểm yếu lớn: Chi phí lao động của Thái Lan cao hơn Việt Nam, nhưng năng suất lao động lại chưa tương xứng. Cần phải cải thiện năng suất để biện minh cho khoảng cách tiền lương. Thái Lan cần tăng cường năng lực nghiên cứu & phát triển (R&D), thu hút nhân tài toàn cầu trong các lĩnh vực tương lai như AI, bán dẫn, công nghệ y tế. Cần loại bỏ các quy định lỗi thời, thúc đẩy cạnh tranh công bằng, hạn chế quyền lực tùy ý của quan chức và giải quyết vấn nạn tham nhũng để khôi phục niềm tin của nhà đầu tư. Kế hoạch đầu tư vào hạ tầng trị giá 10% GDP (khoảng 1,5 nghìn tỷ baht) của Việt Nam được xem là một “hồi chuông cảnh tỉnh” cho Thái Lan. Tầm nhìn dài hạn và rõ ràng này đang thu hút sự chú ý của quốc tế. Singapore và Malaysia cũng đang hợp tác để triển khai Khu kinh tế đặc biệt Johor–Singapore (JS-SEZ) nhằm tăng cường sức cạnh tranh.
• Examining inequality through land ownership: top 1% holds 16% of land 1% dân số giàu nhất đang sở hữu tới 16,78% tổng diện tích đất có giấy tờ hợp lệ (titled land) và chiếm 34,91% về giá trị. Hệ số Gini về sở hữu đất đai là 0,7298, một mức được coi là bất bình đẳng tột độ, cao gần gấp đôi so với bất bình đẳng về thu nhập. 10% người sở hữu đất nhiều nhất nắm giữ lượng đất gấp 710 lần so với 10% người ở nhóm cuối. Tình trạng bất bình đẳng đất đai cao nhất được ghi nhận ở khu vực đô thị Bangkok và miền Đông. Các pháp nhân (doanh nghiệp) sở hữu nhiều đất hơn cá nhân, đặc biệt là tại các trung tâm kinh tế trọng điểm như Phuket, Samut Prakan và Chonburi. Cư dân Bangkok sở hữu một lượng đất đáng kể ở các tỉnh khác, chiếm tới 5% tổng diện tích đất của cả nước.
• Thai seafood exports to US risk losing 4.8 billion baht this year Dự báo kim ngạch xuất khẩu sẽ giảm từ 5-10% trong năm nay. Mặc dù mức thuế này tương đương với các đối thủ cạnh tranh chính như Indonesia (19%) và Việt Nam (20%), nhưng nó vẫn làm tăng chi phí cho các nhà xuất khẩu và làm giảm nhu cầu chung trên thị trường Mỹ. Ngoài mức thuế 19%, ngành tôm Thái Lan còn phải đối mặt với thuế chống bán phá giá (AD) hiện là 0,81%. Thái Lan đang xem xét phương án đàm phán để xóa bỏ vĩnh viễn mức thuế AD này, nhưng kết quả vẫn chưa chắc chắn. Việc Thái Lan giảm thuế cho các mặt hàng thủy sản của Mỹ (như cá hồi, cá ngừ) được cho là sẽ không gây ảnh hưởng lớn đến thị trường nội địa, vì phần lớn các mặt hàng này được nhập khẩu từ các quốc gia khác như Na Uy và Chile.
• Thailand’s ‘Land Bridge’ Project Gets Green Light to Transform Global Trade Văn phòng Chính sách và Kế hoạch Giao thông Vận tải (OTP) của Thái Lan đã chính thức phê duyệt dự án cơ sở hạ tầng chiến lược mang tên “Cầu Cạn” (Land Bridge), kết nối Vịnh Thái Lan với Biển Andaman. Dự án bao gồm việc xây dựng hai cảng biển nước sâu ở Chumphon và Ranong. Hai cảng này sẽ được kết nối bằng một mạng lưới giao thông hiện đại dài gần 90 km, bao gồm đường cao tốc 6 làn xe và đường sắt khổ đôi. Các cảng sẽ được vận hành theo công nghệ “cảng thông minh” (tự động hóa) và tuân thủ các nguyên tắc “cảng xanh” bền vững. Dự án được kỳ vọng sẽ tạo ra một hành lang kinh tế mới với lợi ích tài chính khổng lồ, có Tỷ suất hoàn vốn nội bộ kinh tế (EIRR) rất cao là 17,38%. Về logistics, dự án có khả năng giảm thời gian vận chuyển container tới 4 ngày và cắt giảm chi phí 15%, củng cố vai trò của Thái Lan như một cửa ngõ thương mại chính cho toàn bộ khu vực ASEAN. Dự kiến sẽ tạo ra tới 280.000 việc làm và thúc đẩy các ngành công nghiệp địa phương như chế biến thực phẩm, dược phẩm và du lịch. Quá trình đấu thầu công khai dự kiến sẽ diễn ra vào năm 2026.
• Bangkok Post – Thai factory output drops more than forecast Chỉ số sản xuất công nghiệp (MPI) đã giảm lần đầu tiên sau bốn tháng, xuống mức thấp nhất trong gần hai năm. Chỉ số này đã giảm 3,98% so với cùng kỳ năm trước, một mức giảm sâu hơn nhiều so với dự báo sụt giảm 1,1% của các chuyên gia. Nguyên nhân chính được chỉ ra là do sự sụt giảm trong sản xuất ô tô, vốn đã giảm tới 11,4% trong tháng 7. Ngoài ra, các yếu tố khác cũng gây áp lực lên ngành sản xuất bao gồm: việc các ngân hàng siết chặt cho vay, tâm lý công nghiệp suy giảm, gánh nặng nợ hộ gia đình cao và tác động từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ. Do kết quả này, Bộ Công nghiệp Thái Lan đã hạ dự báo tăng trưởng cho cả năm 2025 xuống còn 0% đến 0,5%, so với mức dự báo trước đó là 0% đến 1%. Bộ cũng giải thích rằng hoạt động sản xuất đã chậm lại sau giai đoạn tăng tốc vào đầu năm để “né” thuế quan của Mỹ. Hiện các nhà sản xuất đang quan sát thị trường để điều chỉnh lại kế hoạch.
• Bangkok Post – New shabu-shabu brand enters Thai market cuộc cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường lẩu shabu-shabu tại Thái Lan. Trong bối cảnh sức mua của người dân suy yếu, các chuỗi nhà hàng lớn đang tung ra các thương hiệu mới để mở rộng tệp khách hàng, điều này tạo ra áp lực lớn lên các quán ăn nhỏ lẻ. Suki Teenoi: Chuẩn bị ra mắt thương hiệu mới “Teenoi Gold” nhắm vào phân khúc “cao cấp đại chúng” (premium mass) với giá 599 baht. Thương hiệu này sẽ khác biệt hóa bằng phong cách ẩm thực Quảng Đông, sau khi mô hình “Teenoi Express” giá cao hơn trước đó không thành công. MK Restaurant: Đã ra mắt thương hiệu giá cả phải chăng hơn là “Bonus Suki” để thu hút khách hàng trong giai đoạn kinh tế khó khăn.Sự bành trướng của các “ông lớn” đang khiến các nhà hàng nhỏ và độc lập gặp nhiều khó khăn. Họ không thể cạnh tranh về chi phí nguyên liệu do các chuỗi lớn có lợi thế kinh tế theo quy mô. Các nhà hàng buffet độc lập có nguy cơ mất khách hàng, trong khi các quán ăn bình dân khác như moo kata (lẩu nướng) đang dần “lu mờ” trước sự mở rộng của các chuỗi shabu-shabu.

Indonesia

• Danantara joins Vale, GEM for $1.42b nickel project – Companies – The Jakarta Post Quỹ tài sản nhà nước Indonesia, Danantara, đã ký thỏa thuận với gã khổng lồ vật liệu pin Trung Quốc, GEM, để cùng phát triển một nhà máy luyện niken theo công nghệ luyện axit áp suất cao (HPAL). Tổng vốn đầu tư: 1,42 tỷ USD. Công suất: 66.000 tấn niken mỗi năm. Địa điểm: Trung tâm niken Morowali, tỉnh Trung Sulawesi. Đây là một phần trong nỗ lực lớn của chính phủ nhằm phát triển chuỗi cung ứng hạ nguồn cho ngành niken, một vật liệu quan trọng để sản xuất pin EV. Thỏa thuận này đưa Danantara tham gia vào một liên minh đã có sẵn giữa GEM và tập đoàn khai khoáng Vale (ký kết từ năm 2024), đồng thời mở ra khả năng có thêm các đối tác toàn cầu khác tham gia. Đây là một phần trong nỗ lực lớn của chính phủ nhằm phát triển chuỗi cung ứng hạ nguồn cho ngành niken, một vật liệu quan trọng để sản xuất pin EV. Sự hợp tác không chỉ dừng lại ở việc xử lý niken mà còn hướng tới sản xuất vật liệu catốt, pin, tấm niken chất lượng cao và sản xuất thiết bị hạng nặng.
• Geo Energy to acquire 51% stake in two Indonesian shipping companies for US$127.5 million – The Business Times Nhà sản xuất than đá Indonesia Geo Energy, niêm yết tại Singapore, vừa đề xuất một thương vụ mua lại lớn nhằm củng cố và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh của mình. Geo Energy dự định mua lại 51% cổ phần (cổ phần chi phối) của hai công ty vận tải biển Indonesia là Trans Maritim Pratama và Bahari Segara Maritim. Tổng giá trị của thương vụ là 127,5 triệu USD. Việc thanh toán sẽ được thực hiện bằng cách kết hợp: 23,5 triệu USD tiền mặt; Chuyển nhượng các khoản phải thu trị giá khoảng 18 triệu USD; Phát hành khoảng 275 triệu cổ phiếu mới trị giá khoảng 86 triệu USD. Giúp công ty mở rộng sang lĩnh vực logistics và hạ tầng, giảm phụ thuộc vào mảng kinh doanh than đá. iệc sở hữu đội tàu gồm 54 chiếc (bao gồm sà lan và tàu kéo) sẽ hỗ trợ trực tiếp cho hoạt động sản xuất than ngày càng tăng của Geo Energy, giúp đảm bảo độ tin cậy trong giao hàng và giảm chi phí vận chuyển. Do đây là một giao dịch lớn, công ty sẽ phải xin sự chấp thuận của các cổ đông tại một cuộc họp đại hội đồng cổ đông bất thường.

Singapore

• SG60: From AI to quantum – can Singapore lead the next era of financial innovation? – The Business Times Điện toán lượng tử không còn là lý thuyết mà là một lực lượng định hình cho thập kỷ đổi mới tài chính tiếp theo. Nó có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp (như mô hình hóa rủi ro, tối ưu hóa danh mục) mà máy tính truyền thống không thể xử lý. Sức mạnh của điện toán lượng tử vừa mở ra các ứng dụng mới, vừa đe dọa làm cho các tiêu chuẩn mã hóa hiện tại (như RSA) trở nên lỗi thời. Rủi ro “thu thập ngay, giải mã sau” đòi hỏi các tổ chức phải chuẩn bị ngay từ bây giờ. Chiến lược Lượng tử Quốc gia: Được hậu thuẫn bởi gần 300 triệu đô la Singapore, nhằm mục tiêu củng cố vị thế của Singapore như một trung tâm công nghệ lượng tử. Hỗ trợ từ Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS): MAS cam kết thêm 100 triệu đô la Singapore để hỗ trợ các tổ chức tài chính xây dựng năng lực về lượng tử và AI. MAS đã đi đầu trong việc thử nghiệm các công nghệ như Phân phối khóa lượng tử (QKD) cùng với các ngân hàng lớn như HSBC, DBS, OCBC, UOB để xây dựng một hệ sinh thái tài chính có khả năng chống lại các cuộc tấn công lượng tử. Để đối phó với các mối đe dọa, hai phương pháp chính đang được phát triển song song: Mật mã hậu lượng tử (PQC): Phát triển các thuật toán toán học mới có khả năng chống lại các cuộc tấn-công lượng-tử; Phân phối khóa lượng tử (QKD): Sử dụng các nguyên-lý vật-lý lượng-tử để bảo-mật việc trao-đổi khóa mã-hóa.
  Hai phương pháp này tạo thành một chiến lược an ninh mạng đa lớp, tăng cường khả năng phục hồi lâu dài.
• SingPost past and present: How a 200-year old monopoly got disrupted – The Business Times lịch sử 200 năm đầy biến động của SingPost, dịch vụ bưu chính quốc gia của Singapore. Từng là một trụ cột hạ tầng không thể thiếu và là “con cưng” của nhà đầu tư (thậm chí từng được gã khổng lồ Alibaba đầu tư), SingPost hiện đang đối mặt với một giai đoạn suy thoái nghiêm trọng do cạnh tranh khốc liệt và những bê bối nội bộ. Ra đời từ năm 1819, SingPost không chỉ là dịch vụ bưu chính mà còn là “cái nôi” của các định chế quan trọng khác như Ngân hàng POSB và Singtel. Thời kỳ đỉnh cao (2014-2015): Sau khi Alibaba đầu tư, cổ phiếu SingPost tăng vọt, được kỳ vọng sẽ trở thành một thế lực logistics thương mại điện tử toàn cầu. Sự phổ biến của email và sau đó là mạng xã hội đã giáng một đòn mạnh vào mảng kinh doanh thư tín truyền thống (“snail mail”). Công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các dịch vụ chuyển phát nhanh. Lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng, với lợi nhuận hoạt động quý I/2026 giảm tới 60%. Các thương vụ mua lại các công ty thương mại điện tử ở Mỹ (TradeGlobal, Jagged Peak) thất bại, buộc công ty phải ghi giảm giá trị tài sản. Gần đây, SingPost đã phải thoái vốn khỏi mảng logistics tại Úc, làm dấy lên câu hỏi về định hướng chiến lược dài hạn. Một cuộc kiểm toán đặc biệt đã phơi bày những thiếu sót nghiêm trọng trong quản trị doanh nghiệp. Bê bối “Parcelgate” (2024): Vụ việc nghiêm trọng nhất khi các nhân viên bị cáo buộc giả mạo tình trạng giao hàng để tránh bị phạt hợp đồng.  Cuộc điều tra nội bộ dẫn đến việc sa thải ba giám đốc điều hành hàng đầu, bao gồm cả CEO và CFO, vì lý do “sao lãng nghiêm trọng” và không thực hiện trách nhiệm một cách đáng tin cậy. Niềm tin của nhà đầu tư tan vỡ, giá cổ phiếu lao dốc hơn 10% ngay sau thông báo sa thải.