Thị trường tài chính toàn cầu đang chứng kiến một sự dịch chuyển vốn có hệ thống, trong đó tín dụng tư nhân (private credit) đang nổi lên như một loại tài sản thu hút sự quan tâm đặc biệt từ một nhóm nhà đầu tư mới: các cá nhân có giá trị tài sản ròng cao. Từng là lĩnh vực gần như độc quyền của các tổ chức quy mô lớn như quỹ hưu trí, quỹ hiến tặng và các công ty bảo hiểm, tín dụng tư nhân hiện đang trải qua quá trình chuyển đổi, mở rộng khả năng tiếp cận đến một bộ phận nhà đầu tư cá nhân ngày càng đông đảo. Dòng vốn từ nhóm nhà đầu tư này đã đạt mức kỷ lục, bù đắp cho sự chậm lại trong việc phân bổ vốn từ các nguồn truyền thống và báo hiệu sự thay đổi cơ bản trong cấu trúc danh mục đầu tư tài sản.

Động lực chính

Dịch chuyển từ nguồn vốn tổ chức sang cá nhân

Trong nhiều năm, các tổ chức là nguồn vốn chính cho các quỹ tín dụng tư nhân. Tuy nhiên, dữ liệu gần đây cho thấy một sự thay đổi. Hoạt động huy động vốn từ các quỹ tín dụng tư nhân truyền thống, vốn nhắm đến các tổ chức, đã có dấu hiệu chậm lại kể từ mức đỉnh năm 2021. Một trong những nguyên nhân là do việc phân phối lợi nhuận từ các quỹ đầu tư tư nhân nói chung (bao gồm cả vốn cổ phần tư nhân) đã chậm lại, khiến các tổ chức có ít vốn hơn để tái đầu tư vào các cam kết mới. Nhiều tổ chức cũng đã đạt đến giới hạn phân bổ mục tiêu của họ cho loại tài sản này.

Trong bối cảnh đó, các nhà quản lý tài sản đã xác định các nhà đầu tư cá nhân giàu có là một “biên giới tăng trưởng mới”. Dữ liệu từ ngân hàng đầu tư R.A. Stanger cho thấy các nhà đầu tư cá nhân tại Mỹ đã đầu tư 48 tỷ USD vào các quỹ tín dụng tư nhân trong nửa đầu năm 2025, một con số đã vượt qua tổng lượng vốn huy động của cả năm 2023 và đang trên đà vượt qua mức kỷ lục 83,4 tỷ USD của năm 2024. Tại châu Âu, tài sản trong các quỹ nợ tư nhân “thường xanh” cũng tăng hơn gấp đôi trong một năm, đạt 24 tỷ euro vào cuối tháng 6 năm 2025. Thị trường các quỹ bán thanh khoản (semi-liquid funds), một phương tiện tiếp cận chính, đã tăng trưởng 60% kể từ cuối năm 2022, đạt quy mô khoảng 350 tỷ USD.

Môi trường lợi suất

Động lực cốt lõi thúc đẩy dòng vốn này là việc tìm kiếm lợi suất cao hơn trong môi trường mà các tài sản có thu nhập cố định truyền thống mang lại lợi suất tương đối thấp. Tín dụng tư nhân cung cấp một “phần bù thanh khoản kém” (illiquidity premium). Đây là phần lợi suất gia tăng mà nhà đầu tư nhận được để bù đắp cho việc họ chấp nhận nắm giữ một tài sản không thể dễ dàng mua bán trên thị trường thứ cấp.

Trong lịch sử, phần bù này có thể dao động, với các phân bổ cho vay trực tiếp có thể mang lại lợi suất cao hơn 4% so với các công cụ nợ có rủi ro tương đương trên thị trường đại chúng. Mặc dù các ước tính cho tương lai có thể thận trọng hơn (khoảng 2%), mức chênh lệch này vẫn có ý nghĩa trong việc xây dựng danh mục đầu tư. Trong bối cảnh chênh lệch lợi suất (spread) trên thị trường tín dụng doanh nghiệp đại chúng đang ở mức thấp so với lịch sử, phần bù từ tín dụng tư nhân trở nên có giá trị hơn.

Nhu cầu dòng tiền đều đặn từ các nhà đầu tư

Một yếu tố quan trọng khác, đặc biệt đối với các văn phòng gia đình (family offices), là cấu trúc dòng tiền của tín dụng tư nhân. Không giống như vốn cổ phần tư nhân, nơi lợi nhuận thường chỉ được hiện thực hóa sau sự kiện thoái vốn (exit) không chắc chắn về thời gian, các khoản đầu tư tín dụng tư nhân tạo ra dòng tiền đều đặn thông qua các khoản thanh toán lãi hàng quý hoặc thậm chí hàng tháng.

Đặc điểm này rất phù hợp với nhu cầu tạo ra thu nhập ổn định của nhiều nhà đầu tư giàu có. Khi việc phân phối lợi nhuận từ các quỹ vốn cổ phần tư nhân chậm lại, các văn phòng gia đình, với tổng tài sản quản lý khoảng 3,1 nghìn tỷ USD trên toàn cầu, đang tìm kiếm các nguồn thu nhập thay thế. Một khảo sát năm 2025 của BlackRock cho thấy một phần ba số văn phòng gia đình được hỏi có ý định tăng phân bổ vào tín dụng tư nhân, tỷ lệ cao nhất so với bất kỳ loại tài sản nào khác.

Các cơ chế tài chính mở rộng khả năng tiếp cận

Đổi mới sản phẩm: Evergreen Fund

Cơ chế quan trọng nhất cho phép các nhà đầu tư cá nhân tham gia vào tín dụng tư nhân là sự phát triển của các quỹ “thường xanh”. Không giống như các quỹ “rút vốn” (drawdown funds) truyền thống, vốn yêu cầu nhà đầu tư cam kết một lượng vốn lớn và giải ngân theo từng đợt khi có cơ hội đầu tư, các quỹ thường xanh hoạt động theo một cơ chế linh hoạt hơn.

Các quỹ này cho phép nhà đầu tư liên tục rót vốn vào và cung cấp các cơ chế thanh khoản định kỳ (ví dụ, hàng quý hoặc hàng tháng), cho phép nhà đầu tư rút một phần vốn của họ, dù có giới hạn. Các hình thức phổ biến của quỹ thường xanh bao gồm các công ty phát triển kinh doanh không niêm yết (non-traded BDCs) và các quỹ định kỳ (interval funds). Cấu trúc này phù hợp hơn với các nhà đầu tư cá nhân vì nó loại bỏ được sự phức tạp của các yêu cầu gọi vốn và cung cấp một mức độ thanh khoản nhất định, dù vẫn là một tài sản kém thanh khoản.

Vai trò của công nghệ

Công nghệ cũng đóng một vai trò trong việc giảm bớt các rào cản gia nhập. Trong quá khứ, việc đầu tư vào các tài sản tư nhân đòi hỏi quy trình giấy tờ phức tạp và nặng nề. Hiện nay, các nền tảng công nghệ đang giúp sắp xếp hợp lý quy trình này, từ việc cung cấp thông tin, ký kết tài liệu đến báo cáo, tạo ra trải nghiệm gần gũi hơn với việc mua một quỹ tương hỗ. Điều này làm giảm chi phí giao dịch và giúp các cố vấn tài chính dễ dàng hơn trong việc giới thiệu sản phẩm này cho khách hàng của họ.

Quan hệ đối tác chiến lược

Việc tiếp cận hàng trăm nghìn cố vấn tài chính trên khắp Hoa Kỳ và toàn cầu là một thách thức đối với các công ty quản lý tài sản vốn chuyên phục vụ các khách hàng tổ chức. Để giải quyết vấn đề này, các mối quan hệ đối tác chiến lược đã được hình thành. Các công ty chuyên về thị trường tư nhân như Apollo, KKR và Blackstone đã thiết lập các liên minh với các công ty quản lý tài sản truyền thống có mạng lưới phân phối bán lẻ rộng lớn như Lord Abbett, Capital Group, Wellington và Vanguard. Những sự hợp tác này kết hợp chuyên môn về sản phẩm của bên này với khả năng tiếp cận thị trường của bên kia, tạo ra một kênh phân phối hiệu quả để đưa tín dụng tư nhân đến với các nhà đầu tư cá nhân.

Phân tích rủi ro

Rủi ro thanh khoản

Bản chất cốt lõi của tín dụng tư nhân là tính thanh khoản kém. Mặc dù các quỹ thường xanh cung cấp các cơ chế mua lại định kỳ, chúng vẫn có giới hạn và không đảm bảo khả năng rút vốn ngay lập tức, đặc biệt là trong các giai đoạn thị trường căng thẳng. Dòng vốn từ các nhà đầu tư cá nhân có xu hướng mang tính chu kỳ và nhạy cảm hơn với các biến động thị trường so với dòng vốn của các tổ chức. Điều này đặt ra thách thức cho các nhà quản lý quỹ trong việc duy trì đủ thanh khoản để đáp ứng các yêu cầu mua lại mà không phải bán tháo tài sản một cách bất lợi.

Cấu trúc phí

Chi phí là một yếu tố quan trọng. Một báo cáo của Morningstar chỉ ra rằng tỷ lệ chi phí hàng năm trung bình của các quỹ bán thanh khoản là 3,16%, cao hơn đáng kể so với mức 0,97% của các quỹ tương hỗ và ETF được quản lý chủ động. Cấu trúc phí cao này có thể làm xói mòn một phần đáng kể phần bù lợi suất mà nhà đầu tư kỳ vọng nhận được từ việc chấp nhận rủi ro thanh khoản kém. Việc đánh giá lợi suất ròng sau khi trừ đi tất cả các loại phí quản lý và phí hiệu suất là điều cần thiết.

Hiệu suất và rủi ro thẩm định

Dòng vốn lớn đổ vào thị trường tín dụng tư nhân đã làm gia tăng sự cạnh tranh giữa các nhà cho vay. Điều này có thể dẫn đến việc “chênh lệch lợi suất bị thu hẹp” và các điều khoản cho vay trở nên lỏng lẻo hơn, làm tăng rủi ro tín dụng. Các nhà đầu tư cần phải xem xét kỹ lưỡng kỷ luật thẩm định của nhà quản lý quỹ.

Thêm vào đó, hiệu suất vượt trội của các quỹ này so với thị trường đại chúng không phải lúc nào cũng được đảm bảo. Morningstar lưu ý rằng hầu hết các quỹ bán thanh khoản tập trung vào vốn cổ phần tư nhân hoặc vốn đầu tư mạo hiểm đã không thể đánh bại chỉ số S&P 500. Mặc dù các quỹ tín dụng tư nhân có kết quả tốt hơn, hiệu suất của chúng có thể bị ảnh hưởng bởi việc sử dụng đòn bẩy.

Yếu tố giảm thiểu rủi ro cố hữu

Mặt khác, tín dụng tư nhân cũng có những đặc điểm có thể giúp giảm thiểu rủi ro trong một số môi trường thị trường nhất định. Không giống như nhiều công cụ trên thị trường đại chúng, các khoản vay tư nhân thường đi kèm với các điều khoản giao ước bảo vệ chặt chẽ hơn, chẳng hạn như giới hạn về tỷ lệ đòn bẩy hoặc yêu cầu duy trì mức thanh khoản tối thiểu.

Nhiều công cụ tín dụng tư nhân có lãi suất thả nổi, giúp bảo vệ nhà đầu tư trong môi trường lãi suất tăng. Ngoài ra, chúng thường có “lãi suất sàn”, một điều khoản hợp đồng đảm bảo một mức lãi suất cơ bản tối thiểu, giúp bảo vệ lợi suất trong trường hợp lãi suất giảm.

Tín dụng tư nhân cho phép tiếp cận một loạt các loại tài sản thế chấp và hồ sơ rủi ro khác nhau, từ cho vay doanh nghiệp truyền thống đến các lĩnh vực như nợ bất động sản thương mại, nợ cơ sở hạ tầng và tài trợ dựa trên tài sản. Điều này có thể giúp đa dạng hóa danh mục đầu tư và giảm sự tương quan với các thị trường truyền thống.

Triển vọng tương lai

Tái định hình danh mục đầu tư truyền thống

Xu hướng này đang thúc đẩy sự thay đổi trong cách xây dựng danh mục đầu tư thu nhập cố định. Các nhà đầu tư đang áp dụng chiến lược “quả tạ” (barbell strategy), kết hợp các tài sản có tính thanh khoản cao, chi phí thấp (như các quỹ ETF trái phiếu) ở một đầu, và các tài sản có lợi suất cao, thanh khoản kém (như tín dụng tư nhân) ở đầu kia. Điều này phá vỡ danh mục 60/40 truyền thống và phản ánh một sự chấp nhận rộng rãi hơn đối với các tài sản tư nhân.

Ranh giới mờ nhạt giữa thị trường công và tư

Khi ngày càng có nhiều vốn chảy ra ngoài các thị trường đại chúng, ranh giới giữa tài chính công và tư ngày càng trở nên mờ nhạt. Các công ty có nhiều lựa chọn hơn để huy động vốn, và các nhà đầu tư có một phổ rộng hơn các công cụ để phân bổ tài sản. Quá trình này đang âm thầm viết lại các nền tảng về cách rủi ro được định giá, tiếp cận và phân phối trên toàn bộ hệ thống tài chính.

Thách thức về cơ sở hạ tầng

Để tín dụng tư nhân thực sự trở thành một sản phẩm bán lẻ phổ biến, hệ sinh thái xung quanh nó cần phải phát triển. Điều này bao gồm việc xây dựng một thị trường thứ cấp có tính thanh khoản cao hơn, các quy ước định giá minh bạch hơn, và dữ liệu cũng như công cụ phân tích tốt hơn.

Đồng thời, sự tăng trưởng của lĩnh vực này chắc chắn sẽ thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý. Các nhà quản lý sẽ cần phải đảm bảo rằng các nhà đầu tư cá nhân được đối xử công bằng, hiểu rõ các rủi ro mà họ đang chấp nhận, và các sản phẩm được bán một cách phù hợp. Việc ban hành các hướng dẫn và quy định mới là một khả năng có thể xảy ra trong tương lai.

Tham khảo từ Financial Times, Wellington Management, Bloomberg